Tất tần tật thông tin về vị trí Kế toán Tài chính trong doanh nghiệp

1. Kế toán tài chính là gì?

Kế toán tài chính (hay còn gọi là Financial Accounting) là một phần quan trọng trong lĩnh vực kế toán. Công việc chính của kế toán tài chính là thu thập, phân tích và đánh giá thông tin kinh tế, từ đó cung cấp dữ liệu để lập báo cáo tài chính phục vụ cho các đối tượng sử dụng. Ngoài ra, kế toán tài chính còn đóng vai trò quan trọng trong việc phân tích, đánh giá tình hình tài sản và dòng tiền vốn của doanh nghiệp.

Trong một doanh nghiệp, bộ phận tài chính kế toán thường được chia thành hai phần: kế toán tổng hợp và kế toán chi tiết. 

Mỗi bên sẽ được chia công việc rõ ràng, minh bạch để đảm bảo hiệu quả trong công việc cụ thể như sau:

• Kế toán tổng hợp: chịu trách nhiệm kiểm tra, tổng hợp các số liệu đã được kế toán chi tiết phản ánh trên sổ sách kế toán, lập báo cáo tài chính theo các chỉ tiêu giá trị của doanh nghiệp. Công việc của kế toán tổng hợp giúp quản lý doanh nghiệp có cái nhìn tổng quan và chiến lược hơn về tình hình tài chính của doanh nghiệp;
• Kế toán chi tiết: được phân công theo dõi, ghi chép và phản ánh các đối tượng kế toán một cách chi tiết nhất theo yêu cầu của quản lý. Các số liệu kế toán chi tiết giúp quản lý doanh nghiệp có cái nhìn sâu sắc hơn về các hoạt động kinh doanh cụ thể và hỗ trợ quyết định của họ về chiến lược, tài chính và quản lý.

2. Vai trò của kế toán tài chính trong doanh nghiệp

Kế toán tài chính là một bộ phận quan trọng trong mỗi doanh nghiệp, có nhiều vai trò quan trọng đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp như sau:

• Cung cấp thông tin kế toán chính xác, khách quan và tuân thủ đúng các chuẩn mực kế toán theo yêu cầu của ban lãnh đạo và các đối tác. Thông tin này là cơ sở để ban lãnh đạo đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp, đảm bảo tài chính của doanh nghiệp được quản lý hiệu quả;
• Cung cấp thông tin về hoạt động tài chính - kế toán của doanh nghiệp dưới hình thái giá trị, giúp ban lãnh đạo đánh giá được tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Thông tin này bao gồm các chỉ tiêu kinh tế quan trọng như doanh thu, lợi nhuận, chi phí và các chỉ tiêu tài chính khác;
• Lập các báo cáo tài chính tổng quát về kết quả hoạt động kinh doanh trong các kỳ báo cáo nhà quản trị yêu cầu để kịp thời phát hiện những điểm không hợp lý, giúp quản lý chi phí hiệu quả để tối ưu hóa chi phí và cắt giảm các khoản chi phí không cần thiết của doanh nghiệp. Báo cáo tài chính này bao gồm báo cáo lợi nhuận, báo cáo tài sản và các báo cáo khác;

• Trong trường hợp phát sinh những biến động về tài chính, kế toán giúp xử lý rủi ro và quản lý các khoản bảo hiểm của doanh nghiệp. Kế toán tài chính phải xác định và đánh giá các rủi ro có thể xảy ra đối với doanh nghiệp, từ đó đề xuất các biện pháp phòng ngừa và xử lý;
• Kế toán tài chính giúp ban lãnh đạo ổn định tình hình tài chính; khi có tranh chấp, khiếu nại xảy ra thì kế toán sẽ tham mưu cho nhà quản lý, đưa ra các thông tin và đánh giá về tình hình tài chính của doanh nghiệp để giúp ban lãnh đạo đưa ra các quyết định phù phù hợp với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, kế toán tài chính còn có vai trò đánh giá và phân tích các thông tin kế toán để tìm ra những điểm mạnh và yếu của doanh nghiệp. Những phân tích này bao gồm:
• Phân tích biên lợi nhuận: Giúp ban lãnh đạo đánh giá được mức độ hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời đưa ra các biện pháp cải tiến hoặc điều chỉnh để tối ưu hóa mức độ sinh lợi;
• Phân tích khả năng thanh toán: Đánh giá khả năng của doanh nghiệp trong việc thanh toán các khoản nợ, đảm bảo sự ổn định tài chính của doanh nghiệp;
• Phân tích tình hình tài chính: Đưa ra những đánh giá về tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để tăng cường tính ổn định và phát triển bền vững.

Từ các phân tích trên, kế toán tài chính sẽ đưa ra các thông tin, tư vấn và đề xuất cho ban lãnh đạo doanh nghiệp, giúp họ đưa ra các quyết định chiến lược về tài chính và đầu tư một cách hiệu quả nhất.

Xem thêm: Phân Biệt Giữa Kế Toán Quản Trị & Kế Toán Tài Chính

3. Nguyên tắc làm việc của kế toán tài chính

Theo Luật Kế toán, kế toán tài chính và kế toán nói chung phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây:

• Tài sản và các khoản nợ phải trả phải được ghi nhận ban đầu theo giá gốc;
• Các quy định và phương pháp kế toán phải được áp dụng nhất quán trong mỗi kỳ kế toán năm. Nếu có sự thay đổi, cần thực hiện giải trình chi tiết trong báo cáo tài chính;
• Các nghiệp vụ kế toán phải được phản ánh khách quan, đúng với thực tế, đầy đủ và đúng kỳ kế toán;
• Báo cáo tài chính phải được lập và nộp một cách chính xác và đúng thời hạn;
• Theo quy định tại Điều 31 và Điều 32 Luật Kế toán, doanh nghiệp phải công khai thông tin và số liệu trong báo cáo tài chính;
• Việc đánh giá tài sản và phân bổ khoản thu, chi phải được thực hiện đồng nhất, thận trọng, chính xác và không có sự sai lệch;
• Hình thức không phải là yếu tố quan trọng nhất, cần lập và trình bày báo cáo tài chính phản ánh đúng bản chất của mỗi giao dịch.

4. Các báo cáo kế toán tài chính phải thực hiện

Kế toán tài chính có trách nhiệm thực hiện các báo cáo hàng tháng, quý, năm và sổ kế toán để đảm bảo hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được hiệu quả và tuân thủ các quy định pháp luật. Cụ thể, kế toán tài chính cần thực hiện các báo cáo như sau:

• Báo cáo thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân hàng tháng, quý;
• Báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn hàng quý;
• Báo cáo tài chính, quyết toán thuế thu nhập cá nhân và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế môn bài hàng năm;
• Ngoài ra, kế toán tài chính còn phải quản lý sổ kế toán bao gồm tổng hợp sổ nhật ký chung, sổ cái, báo cáo công nợ phải thu và phải trả, tổng hợp báo cáo hàng tồn kho, quản lý thu chi tiền mặt và tiền gửi, quản lý nguyên vật liệu, hàng hóa, thành phẩm, quản lý doanh thu và chi phí doanh nghiệp;
• Cuối cùng, kế toán tài chính còn có nhiệm vụ thông báo phát hành hóa đơn hàng ngày nếu phát sinh và kiểm tra giấy nộp tiền. Tất cả những công việc này cần phải được thực hiện đúng thời hạn và tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan.

5. Những yêu cầu và cơ hội thăng tiến của người làm kế toán tài chính

5.1. Yêu cầu cần có của kế toán tài chính

Kế toán tài chính cần sở hữu 4 phẩm chất quan trọng để thành công trong công việc và cũng là yêu cầu bắt buộc mà mỗi kế toán cần có:

• Tỉ mỉ, cẩn thận và chính xác: đây là phẩm chất hàng đầu bởi vì kế toán là công việc làm việc với các con số;
• Khả năng chịu áp lực cao: trong quá trình làm việc, đặc biệt là trong kỳ kế toán tài chính, kế toán phải chịu đựng áp lực công việc liên tục;
• Tính trách nhiệm và kỷ luật cao: công việc liên quan đến tiền bạc nên kế toán phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình;
• Trung thực và minh bạch: kế toán tài chính phải thực hiện các báo cáo tài chính một cách chính xác và trung thực để phản ánh đúng tình hình sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, kế toán tài chính cần đáp ứng một số yêu cầu về chuyên môn như sau:

• Kiến thức chuyên môn: Người làm kế toán tài chính cần có kiến thức vững chắc về lĩnh vực kế toán, thuế, tài chính, quản lý và luật pháp liên quan;
• Kỹ năng sử dụng phần mềm kế toán: Người làm kế toán tài chính cần có khả năng sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán để xử lý số liệu;
• Kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm: Người làm kế toán tài chính cần có kỹ năng giao tiếp tốt để liên lạc với các bộ phận khác trong công ty và làm việc nhóm hiệu quả.

5.2. Cơ hội thăng tiến đối với kế toán tài chính

Lộ trình thăng tiến của kế toán tài chính

Lộ trình thông thường của kế toán tài chính thường bắt đầu từ vị trí nhân viên kế toán, mất khoảng 4-6 năm để thăng tiến lên kế toán tổng hợp. Vị trí kế toán trưởng thường yêu cầu 7-10 năm kinh nghiệm và để có thể tiếp tục thăng tiến lên các vị trí cao hơn như Giám đốc tài chính hoặc Chủ tịch Hội đồng quản trị thường kéo dài từ vài năm đến vài chục năm, tùy thuộc vào năng lực và nỗ lực của từng người.

Tuy nhiên, nếu sở hữu chứng chỉ CMA (Certified Management Accountant), người làm kế toán tài chính sẽ có một lợi thế cạnh tranh vượt trội. Chứng chỉ CMA là một chứng chỉ quốc tế về quản lý tài chính được cấp bởi Viện Kế toán Quản trị (IMA) của Mỹ. Chứng chỉ này chứng minh cho nhà tuyển dụng rằng người sở hữu nó có năng lực chuyên môn cao và có thể đóng góp đáng kể vào công việc của công ty.

Với chứng chỉ CMA, người làm kế toán tài chính có thể nâng cao khả năng phân tích tài chính, quản lý ngân sách và dự báo tài chính, điều này giúp họ có thể thăng tiến nhanh hơn trong công việc của mình. Ngoài ra, các chứng chỉ quốc tế khác như CPA (Certified Public Accountant) hoặc ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) cũng giúp người làm kế toán tài chính nâng cao kỹ năng và kiến thức chuyên môn của mình, giúp họ cạnh tranh tốt hơn trong thị trường việc làm.

Một số vị trí kế toán tài chính có thể đảm nhận

1. Trở thành Kế toán trưởng hoặc Giám đốc tài chính: Sau khi tích lũy đủ kinh nghiệm và có kiến thức vững chắc về kế toán tài chính, người làm kế toán tài chính có thể thăng tiến lên vị trí Kế toán trưởng hoặc Giám đốc tài chính;
2. Điều hành dự án tài chính: Người làm kế toán tài chính có thể tham gia vào các dự án tài chính của công ty và trở thành người điều hành dự án;
3. Chuyển sang các lĩnh vực khác trong doanh nghiệp: Với kiến thức về tài chính và kế toán, người làm kế toán tài chính có thể chuyển sang các lĩnh vực khác trong công ty, chẳng hạn như quản lý tài sản hoặc phân tích thị trường;
4. Trở thành chuyên gia tư vấn tài chính: Sau khi tích lũy đủ kinh nghiệm và kiến thức, người làm kế toán tài chính có thể trở thành một chuyên gia tư vấn tài chính;
5. Kế toán quản trị: Vị trí này yêu cầu người làm kế toán có khả năng phân tích số liệu tài chính để đưa ra các quyết định kinh doanh hiệu quả. Kế toán quản trị thường được tuyển dụng vào các công ty có quy mô lớn hoặc đang mở rộng;
6. Kế toán viên nội bộ: Vị trí này yêu cầu người làm kế toán kiểm tra và giám sát hoạt động kế toán của công ty, đảm bảo tính chính xác và đúng thời hạn của báo cáo tài chính và báo cáo thuế. Kế toán viên nội bộ thường làm việc cho các công ty lớn hoặc tổ chức phi lợi nhuận.
7. Bên cạnh các vị trí trên, người làm kế toán tài chính cũng có thể chuyển sang các lĩnh vực khác như quản lý tài chính, quản lý rủi ro tài chính, và phân tích đầu tư.

Tạm kết

Tóm lại, kế toán tài chính là một lĩnh vực quan trọng trong doanh nghiệp, đóng vai trò quyết định đến sự phát triển của một tổ chức. Chuyên gia kế toán tài chính có khả năng cung cấp thông tin chi tiết và chính xác về tình hình tài chính của doanh nghiệp, giúp cho các nhà quản lý có thể đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn và hiệu quả.