Kiến thức học Tài chính cơ bản cho người mới bắt đầu

Bạn là sinh viên hoặc người mới đi làm và chưa biết bắt đầu quản lý tài chính cá nhân từ đâu? Việc học tài chính cơ bản là bước đầu tiên giúp bạn hiểu rõ cách chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư một cách thông minh. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn từng bước đơn giản để làm chủ tiền bạc ngay từ sớm!

NỘI DUNG BÀI VIẾT

Học Tài chính cơ bản bắt đầu từ đâu?

Xây dựng nền tảng kiến thức về Quản lý Tài chính cá nhân

Để quản lý tài chính hiệu quả, bạn cần bắt đầu từ những nguyên tắc đơn giản từ việc ghi chép chi tiêu, lập ngân sách đến tiết kiệm và gia tăng thu nhập. Những thói quen này sẽ giúp bạn kiểm soát dòng tiền và hướng đến sự ổn định tài chính.

Quy tắc 50/30/20

Quy tắc 50/30/20 là một trong những nguyên tắc quản lý tài chính cá nhân phổ biến và dễ áp dụng nhất, đặc biệt phù hợp với sinh viên và người mới đi làm.

Theo quy tắc này, thu nhập sau thuế của bạn sẽ được chia thành 3 nhóm chi tiêu:

50% cho nhu cầu thiết yếu: bao gồm các khoản như tiền ăn, ở, đi lại, điện nước – những chi phí bạn không thể cắt giảm.
30% cho nhu cầu cá nhân: như ăn uống ngoài, mua sắm, giải trí, du lịch – giúp bạn duy trì chất lượng cuộc sống.
20% còn lại để tiết kiệm và đầu tư: dành cho quỹ khẩn cấp, trả nợ (nếu có) và các khoản đầu tư dài hạn.

Tùy vào tình hình thu nhập, bạn hoàn toàn có thể linh hoạt điều chỉnh tỷ lệ cho phù hợp, miễn là vẫn đảm bảo nguyên tắc cân bằng giữa chi tiêu – tiết kiệm – đầu tư.

Thường xuyên ghi chép chi tiêu

Một trong những bước đầu tiên để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả chính là thường xuyên ghi chép chi tiêu. Bạn có thể ghi chép chi tiêu bằng cách viết tay, sử dụng Excel, hoặc các ứng dụng quản lý tài chính như Money Lover, PocketGuard…

Thói quen này đặc biệt quan trọng với sinh viên và người mới đi làm – những người có thu nhập hạn chế nhưng dễ bị cuốn vào các khoản chi nhỏ, cộng dồn lại sẽ tạo ra áp lực tài chính.

Khi theo dõi chi tiêu đều đặn mỗi ngày, bạn sẽ nắm được thói quen chi tiêu của bản thân, từ đó thiết lập ngân sách cho các tháng tiếp theo chính xác hơn. Duy trì thói quen này đều đặn trong 1–2 tháng, bạn sẽ ngạc nhiên với sự thay đổi trong cách sử dụng tiền bạc và khả năng tiết kiệm của mình.

Lập ngân sách (budgeting)

Về cơ bản, lập ngân sách là quá trình dự tính trước các khoản thu – chi trong một khoảng thời gian cụ thể (thường là theo tháng).

Bạn sẽ chia nhỏ thu nhập thành các mục như: chi phí sinh hoạt thiết yếu (tiền nhà, ăn uống, đi lại), chi tiêu cá nhân (mua sắm, giải trí), tiết kiệm, đầu tư và các khoản dự phòng.

Hiện nay, có nhiều công cụ hỗ trợ lập ngân sách hiệu quả như Google Sheets, Excel hoặc các app tài chính tích hợp tính năng cảnh báo vượt ngưỡng chi tiêu.

Khi đã quen dần, bạn có thể áp dụng các mô hình ngân sách nâng cao hơn như:

Zero-based Budgeting (mỗi đồng thu đều được phân bổ cụ thể)
Envelope System (phân chia chi tiêu theo nhóm mục tiêu)

Lập ngân sách không chỉ giúp bạn chi tiêu có kế hoạch mà còn tạo nền tảng vững chắc để hướng đến các mục tiêu lớn hơn như mua nhà, du học, hay nghỉ hưu sớm.

Gia tăng thu nhập bằng nhiều nguồn

Bên cạnh việc kiểm soát chi tiêu và tiết kiệm, gia tăng thu nhập từ nhiều nguồn là chiến lược quan trọng giúp bạn đạt được sự ổn định và tự do tài chính sớm hơn.

Bạn có thể bắt đầu từ những công việc làm thêm ngoài giờ, freelance, dạy online hoặc làm affiliate marketing… để kiếm thêm thu nhập. Ngoài ra, hãy tận dụng kỹ năng sẵn có để tạo ra giá trị, chẳng hạn nếu bạn giỏi tiếng Anh, lập trình, chụp ảnh hoặc làm video, hoàn toàn có thể biến đó thành nguồn thu nhập phụ.

Khi đã tích lũy đủ kiến thức và tài chính, bạn cũng có thể tìm hiểu về các kênh đầu tư như gửi tiết kiệm, chứng chỉ quỹ, cổ phiếu hoặc tài sản số. Đây là những cách giúp tạo dòng tiền thụ động (passive income) hiệu quả.

Không chi tiêu nhiều hơn 10% số tiền bạn kiếm được

Không chi tiêu quá 10% thu nhập cho những khoản không thực sự cần thiết giúp bạn giữ vững kỷ luật tài chính và tránh rơi vào vòng xoáy “kiếm bao nhiêu tiêu bấy nhiêu”.

Mỗi tháng có hàng trăm khoản chi không tên bị phung phí như mua sắm theo cảm hứng, ăn uống xa xỉ, chạy theo xu hướng công nghệ…. Nếu không kiểm soát, những khoản này sẽ nhanh chóng bào mòn ngân sách và ảnh hưởng đến các mục tiêu tiết kiệm dài hạn.

Việc giới hạn 10% không có nghĩa là bạn phải cắt hoàn toàn niềm vui cuộc sống, mà là học cách tiêu dùng có ý thức. Bạn có thể tự đặt giới hạn chi tiêu hàng tháng cho mục “Giải trí”, hoặc dùng tiền mặt cho những khoản này để dễ kiểm soát hơn.

Tiết kiệm 10 – 15% thu nhập hàng tháng

Một trong những nguyên tắc vàng trong quản lý tài chính cá nhân là tiết kiệm ít nhất 10 – 15% thu nhập hàng tháng, lý tưởng nhất là 20%. Đây là mức tiết kiệm vừa phải nhưng đủ để dành ra một khoản dự phòng và đầu tư cho tương lai.

Quan trọng hơn, bạn cần dành ra 10-15% thu nhập ngay khi nhận lương, không phải chờ đến khi tiêu xong còn dư mới để lại. Cách làm này giúp bạn hình thành tư duy “trả trước”, tạo thói quen tài chính lành mạnh.

Khoản tiết kiệm này có thể được phân chia vào các mục tiêu cụ thể như: quỹ khẩn cấp (đủ để trang trải 3 – 6 tháng sinh hoạt), quỹ học tập – phát triển bản thân, hoặc quỹ đầu tư dài hạn. Bạn có thể gửi tiết kiệm vào tài khoản ngân hàng riêng, sử dụng ví điện tử có tính năng tách ví mục tiêu, hoặc thậm chí đầu tư vào các sản phẩm tài chính đơn giản như chứng chỉ quỹ.

Tìm hiểu kiến thức cơ bản về 7 kênh đầu tư phổ biến

Sau khi đã nắm vững cách quản lý chi tiêu cá nhân, bước tiếp theo trong hành trình học tài chính cơ bản là tìm hiểu về đầu tư.

Dưới đây là 7 kênh đầu tư phổ biến, dễ tiếp cận cho người mới, giúp bạn hiểu cách “tiền đẻ ra tiền”.

Đầu tư bảo hiểm

Đầu tư bảo hiểm là hình thức kết hợp giữa bảo vệ tài chính trước rủi ro và tích lũy tài sản trong dài hạn. Một số sản phẩm phổ biến hiện nay bao gồm: bảo hiểm nhân thọ có yếu tố đầu tư (liên kết chung, liên kết đơn vị) và bảo hiểm hưu trí. Khi tham gia, bạn đóng phí định kỳ, vừa được bảo vệ trước các rủi ro sức khỏe, tai nạn, tử vong… vừa tích lũy được một khoản tiền sinh lời theo thời gian.

Ưu điểm:

Kết hợp bảo vệ và đầu tư: phù hợp với người muốn quản lý rủi ro tài chính đồng thời tích lũy vốn lâu dài.
Kỷ luật tài chính: yêu cầu đóng phí định kỳ giúp hình thành thói quen tiết kiệm đều đặn.
Sinh lời ổn định: mức lợi nhuận thường dao động từ 4–6%/năm, tùy vào loại sản phẩm.

Nhược điểm:

Tính linh hoạt thấp: việc rút tiền giữa kỳ có thể bị mất phí hoặc ảnh hưởng đến quyền lợi bảo hiểm.
Lợi nhuận không cao: so với các kênh đầu tư khác như chứng khoán hay bất động sản.
Khó so sánh: thị trường có nhiều sản phẩm phức tạp, cần hiểu rõ quyền lợi và chi phí trước khi tham gia.

Đầu tư bảo hiểm phù hợp với người mới bắt đầu, ưu tiên sự an toàn và bảo vệ tài chính lâu dài. Tuy nhiên, hãy đọc kỹ điều khoản hợp đồng và tham khảo tư vấn uy tín trước khi quyết định.

Chứng khoán (cổ phiếu, trái phiếu)

Đầu tư chứng khoán là hình thức phổ biến và linh hoạt, phù hợp với cả người mới lẫn nhà đầu tư có kinh nghiệm. Hai loại tài sản chính trong thị trường chứng khoán là cổ phiếu (đại diện cho quyền sở hữu một phần doanh nghiệp) và trái phiếu (khoản vay do doanh nghiệp hoặc chính phủ phát hành để huy động vốn).

Người đầu tư có thể kiếm lời từ chênh lệch giá mua – bán và cổ tức/trái tức. Với sự phát triển của công nghệ, việc mở tài khoản giao dịch, theo dõi thị trường và đặt lệnh mua bán nay đã dễ dàng hơn bao giờ hết – đặc biệt qua các app chứng khoán như SSI, VNDirect, TCBS…

Ưu điểm:

Thanh khoản cao: dễ dàng mua bán bất kỳ lúc nào trong giờ giao dịch.
Cơ hội sinh lời tốt: cổ phiếu có thể tăng giá mạnh trong ngắn và dài hạn.
Phù hợp với nhiều mục tiêu tài chính: từ đầu tư ngắn hạn đến dài hạn.

Nhược điểm:

Biến động lớn: thị trường chứng khoán có rủi ro cao, nhất là với cổ phiếu.
Đòi hỏi kiến thức và theo dõi thường xuyên: để đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
Tâm lý ảnh hưởng lớn: dễ bị cuốn vào đám đông hoặc hoảng loạn khi thị trường giảm.

Đầu tư chứng khoán là lựa chọn hấp dẫn nhưng đòi hỏi người mới cần học hỏi kỹ trước khi “xuống tiền”. Bạn có thể bắt đầu từ trái phiếu hoặc quỹ cổ phiếu để làm quen với thị trường.

Bất động sản

Đầu tư bất động sản là hình thức sở hữu hoặc khai thác các tài sản như đất đai, nhà ở, căn hộ cho thuê… nhằm mục tiêu sinh lời từ việc tăng giá hoặc tạo dòng tiền ổn định. Đây là kênh đầu tư phổ biến và được ưa chuộng tại Việt Nam do tâm lý “ăn chắc mặc bền” và xu hướng tích lũy tài sản vật chất.

Các hình thức đầu tư phổ biến bao gồm: mua nhà/đất để chờ tăng giá, cho thuê bất động sản, hoặc đầu tư vào bất động sản nghỉ dưỡng – căn hộ du lịch.

Ưu điểm:

Tính ổn định cao: giá bất động sản thường tăng trong dài hạn, ít biến động mạnh như chứng khoán.
Tạo dòng tiền đều đặn: thông qua cho thuê nhà, mặt bằng hoặc căn hộ.
Tài sản có giá trị thực: giúp phòng ngừa lạm phát tốt.

Nhược điểm:

Vốn đầu tư lớn: cần số tiền ban đầu cao, khó tiếp cận với sinh viên hoặc người mới đi làm.
Thanh khoản thấp: khó mua bán nhanh trong thời gian ngắn.
Chi phí phát sinh: như thuế, bảo trì, quản lý tài sản, hoặc rủi ro pháp lý.

Với người mới, bất động sản không phải là kênh dễ tiếp cận ngay từ đầu. Tuy nhiên, bạn có thể tìm hiểu trước để chuẩn bị kiến thức và tư duy đầu tư dài hạn khi tài chính cho phép.

Quỹ mở/Quỹ ETF

Đầu tư vào quỹ mở và quỹ ETF (Exchange Traded Fund) là lựa chọn phù hợp cho những người mới bắt đầu, không có nhiều thời gian hoặc kinh nghiệm theo dõi thị trường.

Thay vì tự mua cổ phiếu hay trái phiếu riêng lẻ, bạn góp vốn vào một quỹ được quản lý bởi các chuyên gia tài chính. Họ sẽ thay bạn phân bổ tài sản vào nhiều mã đầu tư khác nhau, giúp giảm rủi ro.

Quỹ mở là loại quỹ bạn có thể mua/bán chứng chỉ quỹ bất kỳ lúc nào theo giá trị tài sản ròng (NAV).

Quỹ ETF là quỹ mô phỏng theo chỉ số thị trường (ví dụ VN30, S&P 500) và được giao dịch như cổ phiếu trên sàn chứng khoán.

Ưu điểm:

Đa dạng hóa rủi ro: đầu tư vào nhiều loại tài sản trong cùng một quỹ.
Chi phí thấp, dễ tiếp cận: chỉ cần vài trăm nghìn đồng là có thể bắt đầu.
Không cần quản lý trực tiếp: được điều hành bởi đội ngũ chuyên gia.

Nhược điểm:

Lợi nhuận phụ thuộc thị trường: dù an toàn hơn nhưng vẫn có thể lỗ khi thị trường đi xuống.
Không kiểm soát trực tiếp danh mục đầu tư.
Một số quỹ thu phí quản lý hàng năm.

Quỹ mở và ETF là lựa chọn lý tưởng cho người mới, muốn đầu tư dài hạn và học cách để tiền “tự làm việc” một cách an toàn, bền vững.

Mua vàng, ngoại tệ

Mua vàng và ngoại tệ là hai hình thức đầu tư truyền thống, được nhiều người Việt lựa chọn để giữ giá trị tài sản và phòng ngừa lạm phát. Cả hai đều mang tính chất “trú ẩn”, đặc biệt trong bối cảnh kinh tế hoặc chính trị biến động.

Giá vàng trong nước thường bám sát giá vàng thế giới nhưng có thể chênh lệch do yếu tố cung cầu và thuế. Đối với ngoại tệ, bạn có thể mua tại ngân hàng, tiệm vàng hoặc các sàn giao dịch hợp pháp.

Ưu điểm:

Dễ tiếp cận: chỉ cần số vốn nhỏ là có thể bắt đầu tích trữ.
Tính thanh khoản cao: dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt, mua vào bán ra khi cần thiết mà không bị ảnh hưởng lớn bởi giá cả thị trường
Bảo toàn giá trị tài sản: đặc biệt khi lạm phát tăng cao hoặc tiền đồng mất giá.

Nhược điểm:

Lợi nhuận không ổn định: giá vàng và tỷ giá ngoại tệ biến động theo thị trường quốc tế, khó dự đoán.
Không tạo dòng tiền: khác với cổ phiếu hay bất động sản, vàng và ngoại tệ không mang lại thu nhập định kỳ.
Chịu ảnh hưởng bởi chính sách nhà nước: đặc biệt là chính sách quản lý ngoại hối và thuế.

Dù không phải là kênh đầu tư sinh lời cao, vàng và ngoại tệ vẫn nên chiếm một phần nhỏ trong danh mục đầu tư như một hình thức đa dạng hóa rủi ro và bảo vệ tài sản.

Gửi tiết kiệm ngân hàng

Gửi tiết kiệm ngân hàng là hình thức đầu tư đơn giản, an toàn và dễ tiếp cận nhất. Khi gửi tiền vào ngân hàng, bạn sẽ nhận được lãi suất định kỳ, tùy thuộc vào kỳ hạn và chính sách của từng ngân hàng.

Có hai hình thức phổ biến là gửi tiết kiệm không kỳ hạn (linh hoạt rút tiền nhưng lãi suất thấp) và gửi có kỳ hạn (lãi suất cao hơn, thường từ 1–12 tháng hoặc dài hơn).

Ưu điểm:

An toàn cao: được bảo đảm bởi hệ thống ngân hàng và quỹ bảo hiểm tiền gửi.
Dễ thực hiện: không cần kiến thức đầu tư chuyên sâu.
Lãi suất ổn định: giúp duy trì giá trị tiền trong thời gian ngắn đến trung hạn.
Quản lý dễ dàng: có thể theo dõi, rút hoặc tái tục đơn giản qua app ngân hàng.

Nhược điểm:

Lợi nhuận thấp: thường dao động từ 4–6%/năm, khó vượt lạm phát.
Không tạo đột phá về tài chính: khó tích lũy tài sản nhanh nếu chỉ dựa vào lãi tiết kiệm.
Rút trước hạn bị mất lãi: nếu cần dùng tiền sớm, bạn sẽ chỉ nhận được mức lãi không kỳ hạn thấp hơn nhiều.

Dù lợi nhuận không cao, gửi tiết kiệm vẫn là bước khởi đầu an toàn để xây dựng quỹ dự phòng hoặc giữ tiền trước khi chuyển sang các kênh đầu tư sinh lời cao hơn.

Đầu tư chứng chỉ quỹ

Đầu tư chứng chỉ quỹ là hình thức góp vốn vào một quỹ đầu tư chuyên nghiệp, trong đó bạn không trực tiếp quản lý danh mục đầu tư mà sẽ được các chuyên gia tài chính thực hiện thay. Khi đầu tư, bạn sẽ sở hữu chứng chỉ quỹ – đại diện cho phần vốn góp của mình trong quỹ. Các quỹ này sẽ sử dụng nguồn vốn chung để đầu tư vào nhiều tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, tiền gửi…

Ưu điểm:

Được quản lý bởi chuyên gia: giúp tối ưu hóa danh mục đầu tư và giảm rủi ro.
Chi phí đầu tư thấp: chỉ cần vài trăm nghìn đồng là có thể bắt đầu.
Tính minh bạch cao: thông tin hoạt động quỹ, hiệu suất được công bố định kỳ.
Phù hợp với đầu tư dài hạn: ổn định và ít biến động mạnh.

Nhược điểm:

Không kiểm soát trực tiếp khoản đầu tư: phụ thuộc vào chiến lược của công ty quản lý quỹ.
Lợi nhuận không cao bằng tự đầu tư cổ phiếu nếu thị trường thuận lợi.
Có thể chịu phí quản lý hàng năm (thường khoảng 1–2%).

Đầu tư chứng chỉ quỹ là bước đệm an toàn cho người mới bắt đầu làm quen với thị trường tài chính, đồng thời giúp bạn hình thành thói quen đầu tư bài bản và bền vững.

Kinh nghiệm đầu tư Tài chính cơ bản

Sau khi hiểu về các kênh đầu tư phổ biến, điều quan trọng tiếp theo là biết cách đầu tư hiệu quả. Dưới đây là những kinh nghiệm thực tiễn giúp bạn tối ưu hóa dòng tiền, giảm thiểu rủi ro và xây dựng nền tảng tài chính vững chắc ngay từ khi mới bắt đầu.

Bắt đầu từ số vốn nhỏ

Không cần chờ đến khi có hàng chục triệu hay trăm triệu đồng, bạn hoàn toàn có thể bắt đầu với số vốn từ vài trăm nghìn đến một vài triệu đồng mỗi tháng.

Chẳng hạn, bạn có thể mua chứng chỉ quỹ, tham gia quỹ mở, đầu tư ETF, hoặc mở tài khoản chứng khoán với số vốn khởi điểm thấp. Một số nền tảng fintech, app ngân hàng số còn hỗ trợ đầu tư định kỳ tự động chỉ từ 50.000 – 100.000 đồng/lần.

Việc khởi đầu với số vốn nhỏ giúp giảm áp lực tâm lý và rủi ro tài chính, nhất là khi bạn chưa có nhiều kinh nghiệm. Đồng thời tạo điều kiện học hỏi thực tế, quan sát thị trường, hiểu cơ chế vận hành trước khi “xuống tiền” lớn hơn.

Quan trọng hơn cả, đầu tư không phải một cuộc đua, mà là quá trình tích lũy đều đặn và kỷ luật theo thời gian. Bắt đầu sớm dù với số vốn nhỏ sẽ mang lại hiệu quả tài chính lớn trong tương lai nhờ sức mạnh của lãi kép.

Xem thêm: Kinh tế học tài chính ra làm gì? Có dễ tìm việc làm?

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Thay vì dồn toàn bộ vốn vào một kênh duy nhất, bạn nên phân bổ tiền vào nhiều loại tài sản khác nhau tùy theo mục tiêu và khả năng tài chính của bản thân, nhằm giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận trong quá trình đầu tư tài chính.

Ngoài ra, hình thức đầu tư này còn giúp tối ưu hóa hiệu suất sinh lời dài hạn và mang tính linh hoạt. Người đầu tư muốn rút vốn không bị phụ thuộc vào tính thanh khoản của một kênh duy nhất.

Ví dụ: bạn có thể dành 40% cho chứng chỉ quỹ hoặc ETF (ổn định, dài hạn), 30% cho cổ phiếu (có tiềm năng tăng trưởng cao), 20% gửi tiết kiệm hoặc mua vàng (trú ẩn an toàn), và 10% cho các khoản đầu tư thử nghiệm như crypto hoặc kinh doanh nhỏ.

Hãy bắt đầu với những kênh quen thuộc, dễ hiểu và an toàn, sau đó dần mở rộng khi đã có kiến thức và kinh nghiệm đầu tư tốt hơn. Đây là cách đầu tư thông minh, bền vững và ít “đau ví” nhất.

Đánh giá đúng thực trạng tài chính bản thân

Trước khi đầu tư, việc đánh giá đúng thực trạng tài chính cá nhân là bước quan trọng giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp và tránh được những rủi ro không đáng có. Đây là cơ sở để xác định số vốn có thể đầu tư, mức độ chấp nhận rủi ro và thời gian đầu tư phù hợp.

Bước 1: Tổng hợp toàn bộ thu nhập hiện tại (lương, thưởng, thu nhập thụ động…) và các khoản chi tiêu cố định hàng tháng (tiền nhà, ăn uống, học phí, nợ vay…).

Bước 2: Tính toán số tiền còn lại có thể tiết kiệm hoặc đầu tư mà không ảnh hưởng đến sinh hoạt cơ bản.

Bước 3: Xác định mức độ an toàn tài chính hiện tại của bạn.

Nếu bạn chưa có quỹ dự phòng tương đương 3–6 tháng chi tiêu, hãy ưu tiên xây dựng quỹ này trước khi bắt đầu đầu tư.
Nếu đang có các khoản nợ lãi suất cao (như nợ thẻ tín dụng), việc trả nợ nên được ưu tiên hơn đầu tư.

Một điểm quan trọng khác là xác định khả năng chấp nhận rủi ro cá nhân: Bạn có sẵn sàng chịu lỗ trong ngắn hạn để đạt lợi nhuận dài hạn không? Bạn cảm thấy thoải mái với biến động của thị trường đến mức nào?

Việc hiểu rõ thực trạng tài chính không chỉ giúp bạn tránh được những quyết định vội vàng, mà còn là nền tảng để lập kế hoạch tài chính cá nhân và đầu tư một cách bền vững, hiệu quả hơn.

Không ngừng trang bị kiến thức về đầu tư Tài chính

Thế giới tài chính luôn biến động và không ngừng phát triển. Vì vậy, việc liên tục cập nhật và trang bị kiến thức về đầu tư tài chính là yếu tố then chốt giúp bạn đưa ra những quyết định sáng suốt, tránh rủi ro và nắm bắt kịp thời các cơ hội sinh lời.

Hãy bắt đầu từ các khái niệm cơ bản như: cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất kép, phân bổ tài sản, đa dạng hóa rủi ro… Bạn có thể nâng cao hiểu biết qua sách, khóa học online, podcast, hoặc các cộng đồng tài chính uy tín.

Bên cạnh đó, việc tìm hiểu những case study thực tế cũng sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện và rút ra kinh nghiệm cho bản thân. Thành công bền vững trong tài chính đến từ việc học tập nghiêm túc và cập nhật liên tục. Càng hiểu sâu, bạn càng đầu tư thông minh hơn.

Đặc biệt, nếu bạn có ý định theo đuổi sự nghiệp liên quan đến tài chính hoặc muốn đầu tư một cách chuyên nghiệp, việc học các chứng chỉ như ACCA, CFA sẽ mở ra cho bạn hệ thống kiến thức bài bản và tư duy phân tích sâu sắc.

Học Tài chính Doanh nghiệp – nâng cấp lộ trình học Tài chính

Học Tài chính Doanh nghiệp (Corporate Finance) sẽ nâng cấp lộ trình học Tài chính của bạn bằng cách chuyển đổi từ kiến thức lý thuyết, tổng quan sang khả năng thực chiến, ra quyết định trực tiếp.

Nhờ thế, bạn sẽ được nâng tầm các kỹ năng quản lý tài chính, tiết kiệm, đầu tư cơ bản thành khả năng ra quyết định Tài chính, có đủ năng lực để làm việc tại các vị trí Quản lý Tài chính doanh nghiệp, tập đoàn.

ACCA (The Association of Chartered Certified Accountants) là chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế uy tín trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán – tài chính. Không chỉ giới hạn trong phạm vi chuyên môn kế toán, ACCA còn trang bị hệ thống kiến thức cực kỳ chuyên sâu và cập nhật về tài chính doanh nghiệp và đầu tư.

Với hệ thống môn học bài bản và có tính ứng dụng cao, ACCA không chỉ hữu ích cho những ai làm trong bộ phận tài chính – kế toán của các tập đoàn lớn, công ty sản xuất, thương mại, mà còn phù hợp với những doanh nghiệp đang trong giai đoạn scale-up và cần kiểm soát tài chính chặt chẽ.

Tài chính Doanh nghiệp nâng cấp kiến thức & kỹ năng Tài chính như thế nào?

Việc trang bị kiến thức Tài chính Doanh nghiệp sẽ tạo ra một sự khác biệt rõ rệt:

Tóm lại, Tài chính Doanh nghiệp là mảnh ghép biến bạn từ một người “biết” về tài chính thành một người “làm” tài chính và “ra quyết định” tài chính ngay bên trong doanh nghiệp.

Nên bắt đầu học Tài chính Doanh nghiệp từ đâu?

Để xây dựng một nền tảng Tài chính Doanh nghiệp vững chắc, bạn nên đi theo lộ trình 4 bước sau:

Bước 1: Nắm vững các Nguyên tắc Nền tảng (The Foundations)

Giống như xây nhà phải có móng chắc, học Tài chính Doanh nghiệp cũng đòi hỏi bạn phải thành thạo những kiến thức cơ bản trước khi tiến xa hơn. Phân tích Báo cáo Tài chính: Bạn phải đọc, hiểu và phân tích được 3 báo cáo cốt lõi: Bảng cân đối kế toán, Báo cáo kết quả kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Phân tích Báo cáo Tài chính là kỹ năng đầu tiên và quan trọng nhất bạn cần thành thạo. Bạn phải có khả năng đọc, hiểu và phân tích được ba báo cáo cốt lõi: Bảng cân đối kế toán (Balance Sheet), Báo cáo kết quả kinh doanh (Income Statement) và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (Cash Flow Statement).
Giá trị Thời gian của Tiền (Time Value of Money) là nguyên tắc nền tảng mà bạn sẽ gặp trong mọi quyết định tài chính, giúp bạn hiểu rõ tại sao “một đồng hôm nay luôn giá trị hơn một đồng ngày mai”. Đây là khái niệm gốc rễ của mọi quyết định tài chính.
Rủi ro và Lợi nhuận (Risk and Return): Nắm vững nguyên tắc rủi ro càng cao thì lợi nhuận kỳ vọng càng lớn. Việc hiểu rõ mối quan hệ này sẽ giúp bạn xây dựng danh mục đầu tư phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu tài chính cá nhân.

Đây không chỉ là những khái niệm lý thuyết khô khan mà là những công cụ thực tế mà mọi chuyên gia tài chính đều sử dụng hàng ngày.

Bước 2: Đi sâu vào 3 Quyết định Cốt lõi của Tài chính Doanh nghiệp

Sau khi đã vững nền tảng, bạn cần hiểu rằng mọi hoạt động trong Tài chính Doanh nghiệp đều xoay quanh việc trả lời ba câu hỏi lớn sau. Đây chính là trọng tâm của ngành học này và là những quyết định mà mọi CEO, CFO đều phải đối mặt hàng ngày.

1. Quyết định Đầu tư (Investment Decision):

“Doanh nghiệp nên đầu tư vào những dự án, tài sản nào để tạo ra giá trị tối đa?” Đây không chỉ đơn giản là việc mua máy móc hay mở rộng nhà xưởng, mà còn bao gồm cả quyết định đầu tư vào nghiên cứu phát triển.

Để đưa ra quyết định đúng đắn, bạn cần thành thạo các phương pháp thẩm định dự án đầu tư như NPV (Net Present Value), IRR (Internal Rate of Return), và Payback Period. Quan trọng hơn, bạn phải biết cách ước tính dòng tiền tương lai của dự án một cách chính xác, bao gồm cả việc dự báo doanh thu, chi phí và các rủi ro có thể xảy ra.

2. Quyết định Tài trợ (Financing Decision):

Sau khi đã có quyết định đầu tư vào tài sản, dự án nào, câu hỏi tiếp theo là: “Doanh nghiệp nên lấy tiền từ đâu để tài trợ cho các kế hoạch đầu tư?” Có hai nguồn chính, và mỗi nguồn vốn đều có ưu nhược điểm riêng.

Vốn vay (debt): Vốn vay có chi phí thấp hơn do được khấu trừ thuế, nhưng tăng rủi ro phá sản.
Vốn chủ sở hữu (equity): Vốn chủ sở hữu an toàn hơn nhưng đắt đỏ hơn do nhà đầu tư đòi hỏi lợi nhuận cao hơn để bù đắp rủi ro.

Cấu trúc vốn tối ưu là sự kết hợp hài hòa giữa hai nguồn này để tối thiểu hóa chi phí sử dụng vốn bình quân gia quyền (WACC). Bạn cũng cần hiểu các hình thức huy động vốn khác nhau như phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp, vay ngân hàng, hay các công cụ tài chính phức tạp hơn.

3. Quyết định Vốn lưu động (Working Capital Management):

Làm sao để quản lý dòng tiền hàng ngày, đảm bảo công ty có đủ tiền để vận hành? Quản lý vốn lưu động bao gồm viện:

Quản lý tiền mặt (đảm bảo có đủ thanh khoản nhưng không để quá nhiều tiền nhàn rỗi)
Quản lý hàng tồn kho (cân bằng giữa việc đáp ứng nhu cầu khách hàng và chi phí lưu kho)
Quản lý các khoản phải thu (đẩy nhanh thu hồi công nợ) và các khoản phải trả (tối ưu hóa thời gian thanh toán cho nhà cung cấp).

Bước 3: Thực hành với các Công cụ & Tình huống thực tế

Lý thuyết chỉ trở nên có ý nghĩa khi được áp dụng vào thực tế. Đây là bước quan trọng giúp bạn chuyển từ một người “biết” thành một người “làm được” trong lĩnh vực Tài chính Doanh nghiệp.

Học Financial Modeling trên Excel: Đây là kỹ năng “phải có”. Bạn cần học cách xây dựng mô hình dự báo báo cáo tài chính (Financial Statement Forecasting), mô hình định giá doanh nghiệp (Valuation Model), mô hình phân tích độ nhạy cảm (Sensitivity Analysis), và mô hình mô phỏng Monte Carlo. Những kỹ năng này không chỉ giúp bạn trong công việc mà còn là công cụ mạnh mẽ để đưa ra các quyết định tài chính cá nhân thông minh.
Phân tích Case Study: Tìm đọc và phân tích các thương vụ M&A, các quyết định huy động vốn của những công ty lớn trên thế giới và tại Việt Nam. Hãy tìm hiểu và phân tích các thương vụ M&A lớn như việc Disney mua lại Fox, Microsoft thâu tóm LinkedIn, hay gần đây hơn là các thương vụ của các tập đoàn Việt Nam như Vingroup, FPT. Mỗi case study sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về logic đằng sau các quyết định tài chính và rút ra bài học quý giá.

Theo dõi tin tức kinh doanh: Đọc các trang tin uy tín như CafeF, VietStock để cập nhật thông tin về thị trường Việt Nam, và Bloomberg, The Wall Street Journal để hiểu xu hướng toàn cầu. Chú ý đặc biệt đến các quyết định tài chính của các công ty niêm yết, như việc tăng/giảm cổ tức, phát hành cổ phiếu mới, hay các giao dịch M&A. Việc này sẽ giúp bạn nhìn thấy cách các khái niệm như WACC, beta, hay PE ratio được sử dụng trong thực tế.

Bước 4: Khám phá các Lĩnh vực Nâng cao

Sau khi đã vững nền tảng, bạn có thể tìm hiểu các mảng chuyên sâu và hấp dẫn hơn, ví dụ như: Định giá Doanh nghiệp (Valuation), Mua bán & Sáp nhập (Mergers & Acquisitions – M&A), Tài chính Quốc tế (International Finance)

Xem thêm: Học Công nghệ Tài chính ra làm gì? Có phải lựa chọn dài hạn?

Lộ trình học Tài chính doanh nghiệp chuẩn hóa với Chứng chỉ ACCA

Nếu bạn muốn có một lộ trình học tập bài bản, được hệ thống hóa và được công nhận trên toàn thế giới, chương trình ACCA (Association of Chartered Certified Accountants) là lựa chọn hoàn hảo. Đây không chỉ là chứng chỉ kế toán mà còn cung cấp kiến thức sâu rộng về Tài chính Doanh nghiệp ở mức độ chuyên nghiệp cao.

Chứng chỉ Tài chính ACCA được thiết kế với hai môn học chuyên biệt về Tài chính Doanh nghiệp.

Financial Management (FM/F9) cung cấp toàn bộ kiến thức nền tảng về ba quyết định cốt lõi mà chúng ta đã thảo luận ở trên. Bạn sẽ học cách phân tích báo cáo tài chính, đánh giá dự án đầu tư, tối ưu hóa cấu trúc vốn, và quản lý rủi ro tài chính. Môn học này được thiết kế theo chuẩn quốc tế, giúp bạn có thể làm việc ở bất kỳ đâu trên thế giới.
Advanced Financial Management (AFM/P4) đưa bạn khám phá thế giới M&A với các chiến lược thâu tóm, sáp nhập, và tái cấu trúc doanh nghiệp. Kỹ năng định giá doanh nghiệp sẽ được trau dồi qua các case study thực tế của những thương vụ tỷ đô. Quản trị rủi ro ở cấp độ chiến lược, bao gồm rủi ro tỷ giá, rủi ro lãi suất, và các công cụ phái sinh phức tạp cũng là những nội dung hấp dẫn mà bạn sẽ được học.

Ngoài ra, kiến thức từ ACCA còn giúp bạn quản lý tài chính cá nhân một cách khoa học và bài bản hơn – từ việc đánh giá khả năng sinh lời của một khoản đầu tư, tối ưu hóa danh mục tài sản đến việc hiểu rõ tác động tài chính của các quyết định chi tiêu dài hạn.

Đối với người có ý định đầu tư, ACCA mang lại lợi thế lớn khi giúp bạn đọc hiểu báo cáo tài chính doanh nghiệp, định giá tài sản, nắm vững các chỉ số hiệu quả tài chính và hiểu rõ cấu trúc vốn – từ đó đưa ra quyết định đầu tư chính xác và tự tin hơn.

Điểm cộng lớn của ACCA là không yêu cầu đầu vào quá khắt khe – sinh viên, người mới đi làm hay đã đi làm nhiều năm đều có thể bắt đầu. Bạn có thể hoàn thành chương trình học ACCA trong thời gian trung bình khoảng 2,5 – 3 năm.

Với chứng chỉ ACCA, bạn không chỉ nâng tầm kiến thức tài chính – đầu tư, mà còn có thể mở rộng cơ hội nghề nghiệp và cải thiện thu nhập một cách rõ rệt.

Kết luận

Để quản lý tài chính cá nhân hiệu quả và đầu tư thông minh, việc học tài chính cơ bản là bước khởi đầu không thể thiếu, đặc biệt với các bạn trẻ. Nếu bạn đang tìm kiếm nơi học tài chính cơ bản một cách bài bản, hãy đăng ký học thử ACCA tại SAPP Academy ngay hôm nay!

Chia sẻ

Sao chép