Tại sao cần hệ thống quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ?

Trong môi trường kinh doanh đang thay đổi liên tục như hiện nay, việc xây dựng hệ thống quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ là hai khía cạnh quan trọng để đảm bảo sự ổn định và thành công của doanh nghiệp. Và có một mối liên hệ chặt chẽ giữa kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro để đạt được các mục tiêu doanh nghiệp mà có thể bạn chưa viết. Trong bài viết này, SAPP Academy sẽ cùng bạn phân tích mối quan hệ giữa chúng.

1. Tổng quan về quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ

1.1. Khái quát quản trị rủi ro

Quản trị rủi ro là một phương pháp trong hoạt động kinh doanh nhằm xác định, đánh giá và đo lường các sự kiện có khả năng gây rủi ro cho doanh nghiệp, với mục tiêu ngăn chặn hoặc giảm thiểu các tác động tiêu cực mà chúng có thể gây ra. Nó cũng liên quan đến việc đề xuất các biện pháp giải quyết thích hợp và kịp thời để đảm bảo sự ổn định của tổ chức.

1.2. Khái quát kiểm soát nội bộ

Kiểm soát nội bộ là quá trình tổ chức và thực hiện các kế hoạch, biện pháp và quy tắc bên trong một công ty hoặc doanh nghiệp. Mục tiêu của hoạt động kiểm soát nội bộ là đảm bảo hiệu quả trong hoạt động kinh doanh và đạt được các mục tiêu. Đặc biệt, kiểm soát nội bộ giúp giảm thiểu các rủi ro và ngăn ngừa những sự cố không mong muốn xảy ra.

Nói cách khác, đây là bộ quy tắc và biện pháp mà một công ty phải tuân thủ và thực hiện, đồng thời tránh những hành vi không mong muốn. Hệ thống kiểm soát nội bộ có nhiệm vụ giám sát từ tổ chức tổng thể đến từng phòng ban và cá nhân trong doanh nghiệp. Nó đảm bảo rằng không có việc thất thoát tài sản, cho dù là số tiền nhỏ nhất.

2. Tại sao cần phải xây dựng hệ thống quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ

Xây dựng hệ thống quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ là một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong môi trường kinh doanh hiện đại. Điều này xuất phát từ sự nhận thức rõ ràng về sự phức tạp và biến động trong hoạt động kinh doanh ngày nay và dưới đây chúng ta sẽ tìm hiểu lý do cụ thể hơn.

2.1. Lý do cần phải xây dựng hệ thống quản trị rủi ro

• Thứ nhất, giảm thiểu thiệt hại: Quản trị rủi ro giúp tổ chức xác định và đối phó với các tiềm ẩn rủi ro trước khi chúng trở nên nghiêm trọng. Bằng cách xác định và đánh giá rủi ro, doanh nghiệp có khả năng áp dụng các biện pháp dự phòng và ứng phó để giảm thiểu thiệt hại trong trường hợp chúng xảy ra.
• Thứ hai, tăng cường hiệu quả hoạt động: Đối với một doanh nghiệp, đánh giá và quản lý rủi ro là cách tốt nhất để chuẩn bị cho các tình huống có thể xảy ra trong quá trình phát triển và mở rộng. Bằng cách đánh giá kế hoạch để xử lý các rủi ro tiềm ẩn và phát triển cấu trúc để đối phó với chúng, doanh nghiệp tăng khả năng trở thành một tổ chức thành công.
• Thứ ba, quản lý rủi ro liên tục đảm bảo rằng các rủi ro ưu tiên cao được ưu tiên xử lý một cách nhanh chóng: Các quản lý sẽ có thông tin cần thiết để đưa ra các quyết định thông minh, cải thiện quy trình làm việc, tối ưu hóa tài nguyên và tăng cường hiệu suất tổ chức.
• Thứ tư, tạo cơ hội: Quản trị rủi ro không chỉ tập trung vào việc giảm thiểu rủi ro mà còn xem xét rủi ro như một cơ hội. Bằng cách nhận diện và đánh giá các cơ hội tiềm năng, tổ chức có thể tận dụng chúng để đạt được sự tiến bộ. Quản lý rủi ro giúp tổ chức phát hiện các cơ hội mới, mở rộng thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ và tăng cường lợi thế cạnh tranh.
• Thứ năm, sử dụng hợp lý dòng tiền đầu tư: Khi tổ chức đầu tư, họ phải đối mặt với các rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến dòng tiền và lợi nhuận. Quản trị rủi ro giúp nhận biết, đánh giá và quản lý các rủi ro này để đảm bảo rằng dòng tiền đầu tư được sử dụng một cách hiệu quả, mang lại lợi nhuận tối đa.

2.2. Lý do cần phải xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ

• Thứ nhất, xác định và ngăn chặn các rủi ro, tổn thất không cần thiết: Điều này đảm bảo rằng tổ chức không phải đối mặt với các vấn đề không cần thiết có thể ảnh hưởng đến hoạt động.
• Thứ hay, đảm bảo tính liên tục và tính chính xác của thông tin tài chính, kế toán và thống kê: Điều này giúp đảm bảo rằng tổ chức có dữ liệu đáng tin cậy để đưa ra quyết định quan trọng cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư
• Thứ ba, sớm phát hiện và ngăn chặn các hành vi gian lận, tham nhũng và lợi dụng tài nguyên của doanh nghiệp: Điều này đảm bảo tính minh bạch và tính công bằng trong hoạt động tổ chức.
• Thứ tư, tạo cơ chế hoạt động thông suốt, minh bạch và hiệu quả: Điều này giúp đảm bảo rằng các quy trình và hoạt động được thực hiện một cách hiệu quả và hiệu quả.
• Thứ năm, đảm bảo tuân thủ quan điểm quản trị, tiêu chuẩn và quy trình hoạt động, cũng như quản lý tài chính: Điều này đặt nền tảng cho hoạt động và cải tiến hệ thống quản lý khi doanh nghiệp phát triển và mở rộng quy mô hoặc mở rộng vào các ngành công nghiệp khác.

Xem thêm: Đánh Giá Hệ Thống Kiểm Soát Nội Bộ Trong Doanh Nghiệp

3. Mối quan hệ giữa kiểm soát nội bộ và quản trị rủi ro

Hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) và quản trị rủi ro trong doanh nghiệp tồn tại một mối quan hệ tương tác và hỗ trợ lẫn nhau. Quan điểm này phản ánh trong việc hệ thống KSNB được xây dựng dựa trên việc nhận biết và phân tích các rủi ro tiềm ẩn có thể xảy ra trong hoạt động của doanh nghiệp.

Mục tiêu chính của hệ thống KSNB là ngăn ngừa và giảm thiểu các rủi ro có thể ảnh hưởng đến việc đạt được các mục tiêu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều doanh nghiệp chưa quan tâm việc quản trị rủi ro trong quá trình xây dựng hệ thống KSNB, cụ thể như sau:

• Thứ nhất, có trường hợp các nhà quản lý trong doanh nghiệp không nhận thức đầy đủ về các rủi ro tiềm ẩn hoặc hiện có, do đó họ không thiết lập chính sách quản trị rủi ro, không phân công trách nhiệm rõ ràng, và không đề ra quy định về việc đảm bảo tuân thủ.
• Thứ hai, khả năng giao tiếp và chia sẻ thông tin về rủi ro giữa các bộ phận trong doanh nghiệp cũng thường bị hạn chế. 

Quản trị rủi ro trong doanh nghiệp đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các loại rủi ro tiềm năng, nguồn gốc của chúng, tần suất và mức độ tác động đến khả năng thực hiện các mục tiêu của doanh nghiệp. Điều này là cơ sở quan trọng để thiết lập và vận hành một hệ thống KSNB hiệu quả.

Tuy nhiên, dù hệ thống KSNB có được thiết lập và vận hành một cách hiệu quả, vẫn sẽ không thể loại trừ mọi rủi ro do sự tồn tại của những hạn chế cố hữu nên ngoài hệ thống KSNB, doanh nghiệp cũng cần áp dụng các phương pháp quản trị rủi ro khác cần thiết.

Hơn nữa, tác động của môi trường có thể thay đổi, dẫn đến sự biến đổi trong các rủi ro. Do đó, doanh nghiệp cần liên tục rà soát, điều chỉnh và bổ sung các thủ tục kiểm soát để đảm bảo rằng họ không bị tỏ ra thụ động hoặc lạc hậu trước các thay đổi trong môi trường kinh doanh.

Chương trình đào tạo CMA đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiểu biết và kỹ năng quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ trong lĩnh vực tài chính và quản lý. Chứng chỉ CMA Hoa Kỳ là một chứng chỉ quốc tế danh tiếng dành cho các chuyên gia tài chính, kế toán và quản lý. Sở hữu chứng chỉ này sẽ giúp bạn:

• Thứ nhất, hiểu rõ về cách xác định, đánh giá và quản lý rủi ro trong môi trường kinh doanh phức tạp hiện nay.
• Thứ hai, cung cấp kiến thức về cách xây dựng và vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả, bao gồm việc thiết lập chính sách, thực hiện quy trình kiểm tra và đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật.
• Thứ ba, hướng tới việc cung cấp các công cụ và kỹ năng cần thiết để phân tích dữ liệu tài chính, đưa ra quyết định chiến lược và tối ưu hóa hiệu suất tài chính của tổ chức.
• Thứ tư, cung cấp kiến thức chuyên sâu vào việc quản lý rủi ro tài chính, đánh giá hiệu quả của các biện pháp kiểm soát nội bộ và xây dựng các chiến lược để giảm thiểu các rủi ro tài chính và hoạt động.

Kết luận

Sự liên quan mật thiết giữa hệ thống quản trị rủi ro và kiểm soát nội bộ luôn đồng hành trong quá trình hướng tới mục tiêu chung của doanh nghiệp. Hiểu sâu hơn về điều này giúp doanh nghiệp thiết kế và vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ với hiệu quả tối đa và xây dựng các biện pháp quản trị rủi ro đem lại hiệu suất cao nhất.