Xu hướng nghề Kế toán Quản trị – Hướng đi bền vững cho nhân sự Kế toán – Tài chính
Kế toán Quản trị – một nhánh mới của ngành kế toán – đang ngày trở thành xu thế mới của kế toán hiện đại. Sự hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hóa đã tạo ra nhiều cơ hội cho KTQT giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định kinh doanh phù hợp. Bên cạnh đó, vai trò của họ đang dần thay đổi do tiến bộ của công nghệ với sự phát triển của phần mềm kế toán, trí tuệ nhân đạo…Vậy cụ thể xu hướng nghề KTQT đang biến động ra sao? Thị trường tuyển dụng KTQT đang theo chiều hướng nào? Hướng đi bền vững nào cho nhân sự? Hãy cùng SAPP Academy tìm hiểu chi tiết qua bài viết này.
Sự cần thiết của Kế toán Quản trị trong bối cảnh toàn cầu hóa và suy thoái kinh tế
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và suy thoái kinh tế, nhà Kế toán Quản trị đóng vai trò vô cùng quan trọng với chức năng của cố vấn tài chính nội bộ trong doanh nghiệp. Một nghiên cứu của một Tiến sĩ Học viện Tài chính gần đây đã khẳng định rằng:
“Xu hướng thay đổi vai trò của kế toán quản trị không phải là ngẫu nhiên mà được thúc đẩy nhằm thích ứng với môi trường kinh doanh hiện đại có tính linh hoạt cao trong xu thế toàn cầu.”
Bên cạnh đó, suy thoái kinh tế hậu đại dịch Covid-19 đã gây ra sự suy yếu tài chính cho nhiều doanh nghiệp, buộc họ phải cắt giảm nguồn lực và tối ưu hóa quy trình tài chính. Nhân sự trong ngành Kế toán – Tài chính phải đối mặt với áp lực để làm việc hiệu quả hơn và cắt giảm chi phí. Trong môi trường kinh tế hiện tại, doanh nghiệp có thể cần nhiều tài năng và chuyên gia kỹ thuật hơn để tối ưu hóa hiệu suất tài chính và quản lý rủi ro.
Nhìn chung, để gây dựng hệ thống tài chính bền vững thì các tổ chức và doanh nghiệp cần sử dụng nhiều hơn các thông tin liên quan do kế toán cung cấp để đảm bảo, duy trì sự tăng trưởng và khả năng sinh lời. Điều này yêu cầu những người có kiến thức sâu như Kế toán Quản trị (KTQT) bởi họ có chuyên môn:
- Cung cấp thông tin hỗ trợ các nhà quản trị hoạch định;
- Kiểm soát và tham mưu ra quyết định chiến lược.
Trong khi các nhà KTQT truyền thống chỉ cung cấp thông tin định hướng nội bộ thì nhà KTQT hiện đại cần quan tâm nhiều hơn đến môi trường cạnh tranh bên ngoài như: sự cạnh tranh gay gắt, tiến bộ công nghệ thông tin, công nghệ sản xuất,…
Vai trò và tầm quan trọng của Kế toán Quản trị trong nền kinh tế mới
Theo báo cáo của McKinsey, từ 2009 đến 2019, chi phí dành cho bộ phận Tài chính đã giảm đi gần 30%. Cùng với đó, nhân sự tại bộ phận này đang giảm dần những công việc vận hành và chuyển trọng tâm sang các hoạt động tạo ra giá trị gia tăng cao hơn.
(Nguồn: Finance 2030: Four imperatives for the next decade, McKinsey)
Trong nền kinh tế hiện đại, vai trò của bộ phận Tài chính nói chung và Kế toán Quản trị nói riêng đã có sự chuyển dịch rõ nét nhờ vào những tiến bộ công nghệ.
6 vai trò thiết thực của nhà Kế toán Quản trị
Kế toán Quản trị truyền thống trước đây và Kế toán Quản trị đương đại ngày nay đều chỉ nhằm phục vụ cho các đối tượng bên trong doanh nghiệp. Chính đặc điểm này làm cho KTQT gắn bó chặt chẽ và mật thiết với công tác quản trị doanh nghiệp bao gồm: quản lý chiến lược, quản lý hiệu suất và quản lý rủi ro. Nhìn chung, những giá trị do KTQT tạo ra đang phát triển, mở rộng từng ngày và xoay quanh 6 vai trò chính như sau:
- Cung cấp thông tin quản lý: Kế toán Quản trị cung cấp thông tin tài chính, kế toán và quản lý chi phí. Thông qua việc phân tích và báo cáo các chỉ số kinh doanh, Kế toán Quản trị giúp các nhà quản lý hiểu rõ về tình hình hoạt động kinh doanh của công ty và đưa ra các quyết định chiến lược.
- Quản lý chi phí và lợi nhuận: Kế toán Quản trị giúp quản lý và kiểm soát chi phí sản xuất, dịch vụ và quản lý tài sản hiệu quả. Bằng cách theo dõi các hoạt động kinh doanh, kế toán quản trị định rõ nguồn gốc chi phí và đưa ra các biện pháp cải thiện hiệu suất và tăng lợi nhuận.
- Dự báo và quản lý rủi ro: Kế toán Quản trị sử dụng phương pháp dự báo và quản lý rủi ro để đánh giá tác động của các yếu tố bên ngoài và nội bộ đến hoạt động kinh doanh. Điều này giúp công ty đưa ra các biện pháp phòng ngừa và tối ưu hóa các cơ hội kinh doanh.
- Hỗ trợ quyết định đầu tư: Kế toán Quản trị cung cấp thông tin tài chính chi tiết về hiệu suất và tiềm năng tài sản, giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định thông minh về việc đầu tư vào một công ty hoặc dự án cụ thể.
- Định giá doanh nghiệp: Kế toán Quản trị có thể đánh giá giá trị của một doanh nghiệp thông qua các phương pháp định giá tài sản, vốn chủ sở hữu và khả năng tạo ra lợi nhuận. Điều này hỗ trợ quyết định mua bán, sáp nhập và tái cấu trúc doanh nghiệp.
- Đáp ứng yêu cầu báo cáo tài chính phục vụ cho mục đích quản trị: Kế toán Quản trị chịu trách nhiệm xây dựng và báo cáo các báo cáo tài chính chính xác và tin cậy, đảm bảo tuân thủ các quy định kế toán và pháp luật tài chính, cung cấp các thông tin cần thiết để ban lãnh đạo đưa ra quyết định.
4 sự chuyển dịch vai trò của bộ phận Tài chính nói chung và Kế toán Quản trị nói riêng
Mặc dù chi phí cho bộ phận Tài chính giảm, nhưng trong báo cáo đó McKinsey cũng chỉ ra rằng chức năng tài chính ngày nay dành nhiều thời gian hơn (19%) cho các hoạt động tạo giá trị gia tăng so với tổ chức tài chính đã làm cách đây một thập kỷ. Trong đó riêng các hoạt động tạo ra giá trị gia tăng như thuế, nguồn, kiểm soát, xây dựng quy định tăng 36%.
(Nguồn: Finance 2030: Four imperatives for the next decade, McKinsey)
Với sự tham gia của công nghệ, vai trò của kế toán nói chung và KTQT sẽ không còn bó hẹp trong việc ghi chép các giao dịch và phân tích số liệu mà ngày càng mở rộng và mang tính định hướng quản lý doanh nghiệp hơn, giúp tổ chức thích nghi với môi trường kinh doanh mới luôn thay đổi.
Dưới đây là 4 sự chuyển dịch trong vai trò của bộ phận Tài chính nói chung và KTQT nói riêng cần lưu ý.
Cũng theo, báo cáo “Bots, algorithms, and the future of the finance function” (tạm dịch là Bot, thuật toán và tương lai của chức năng tài chính) đã chỉ rõ rằng 77% hoạt động vận hành của liên quan đến kế toán tổng hợp có thể được tự động hóa hoàn toàn. 79% hoạt động giải ngân tiền mặt cũng rơi vào tình cảnh tương tự.
(Nguồn: Bots, algorithms, and the future of the finance function, McKinsey)
Tóm gọn lại, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo tương lai sẽ dễ dàng định hình lại chức năng bộ phận Tài chính. Nhận biết những gì cần tự động hóa và quản lý sự gián đoạn có thể dẫn đến một kỷ nguyên mới tập trung tối đa vào sự năng suất và hiệu suất.
Nhu cầu tuyển dụng nhân lực Kế toán Quản trị đang thay đổi như thế nào?
Tự động hóa đang có những tác động đáng kể đến thị trường tuyển dụng ngành kế toán – tài chính. Cụ thể, các nhiệm vụ kế toán lặp đi lặp lại, đòi hỏi nhiều thời gian và công sức đang dần được tự động hóa bởi các phần mềm và robot. Điều này dẫn đến sự thay đổi về nhu cầu nhân lực trong ngành, với sự gia tăng nhu cầu tuyển dụng các vị trí có kỹ năng cao, đòi hỏi khả năng phân tích, tư duy và giải quyết vấn đề.
Nhu cầu tuyển dụng các vị trí Kế toán Quản trị cấp thấp giảm
Các nhiệm vụ Kế toán Quản trị cấp thấp, như nhập liệu, lập báo cáo và theo dõi tài khoản, hiện đang được tự động hóa bởi các phần mềm kế toán. Điều này dẫn đến sự giảm nhu cầu tuyển dụng các vị trí Kế toán Quản trị cấp thấp, như kế toán viên, trợ lý kế toán và nhân viên nhập liệu.
Tăng nhu cầu tuyển dụng các vị trí Kế toán Quản trị cấp trung và cấp cao
Các nhiệm vụ Kế toán Quản trị cấp trung và cao, như phân tích dữ liệu, lập kế hoạch tài chính và tư vấn tài chính, vẫn đòi hỏi con người thực hiện. Do đó, nhu cầu tuyển dụng các vị trí này vẫn tiếp tục tăng.
Lĩnh vực công nghệ đang tăng dần nhu cầu tuyển dụng vị trí kế toán
Lĩnh vực công nghệ đang phát triển nhanh chóng, dẫn đến sự gia tăng về quy mô và hoạt động của các doanh nghiệp công nghệ. Điều này dẫn đến nhu cầu tuyển dụng nhiều nhân sự, trong đó có các vị trí kế toán.
- Theo báo cáo của Navigos Search, nhu cầu tuyển dụng các vị trí Kế toán Quản trị trong lĩnh vực công nghệ tăng 20% trong năm 2022.
- Deloitte cũng từng đưa ra nhận định tương tự trong báo cáo “The Future of Accounting: Trends, Challenges, and Opportunities” rằng nhu cầu tuyển dụng Kế toán Quản trị trong lĩnh vực công nghệ sẽ tăng 20% trong vòng 5 năm tới.
Tuy nhiên, để sở hữu mức lương cạnh tranh trong lĩnh vực này, kế toán viên cũng như KTQT cần có khả năng thích ứng nhanh với công nghệ và thành thạo xử lý công việc bằng hệ thống tự động.
Kỹ năng phân tích dữ liệu là một yêu cầu bắt buộc đối với kế toán viên
Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất đối với các kế toán viên trong thời đại tự động hóa. Các kế toán viên cần có khả năng sử dụng các công cụ và phần mềm phân tích dữ liệu để thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu tài chính.
Thành thạo phân tích dữ liệu bằng công nghệ sẽ giúp KTQT nói riêng và nhân sự bộ phận Kế toán – Tài chính nói chung nâng cao hiệu quả công việc, đưa ra quyết định chính xác và sở hữu mức lương cao. Công ty tuyển dụng Navigos Search cho biết, mức lương trung bình của Kế toán Quản trị có kỹ năng phân tích dữ liệu cao hơn 20% so với Kế toán Quản trị thông thường.
Hướng đi bền vững cho chuyên gia Kế toán – Tài chính
Hiệp hội Kế toán Quản trị Hoa Kỳ (IMA) đã đưa ra Khung năng lực Kế toán Quản trị bao gồm kiến thức, kỹ năng và khả năng cốt lõi mà các chuyên gia Kế toán – Tài chính cần có để thích ứng với Thời đại Kỹ thuật số. Khung năng lực này bao gồm 6 nhóm kỹ năng, kiến thức và năng lực cốt lõi, cụ thể như sau:
#1 Chiến Lược, Lập Kế Hoạch Và Hiệu Suất (Strategy, Planning And Performance) gồm các năng lực cần thiết để định hình tương lai, lãnh đạo quá trình hoạch định chiến lược, chỉ dẫn các quyết định, quản lý rủi ro và giám sát hiệu suất.
#2 Báo Cáo Và Kiểm Soát (Reporting And Control) gồm các năng lực cần thiết để đo lường và báo cáo kết quả hoạt động của tổ chức, tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định liên quan.
#3 Công Nghệ Và Phân Tích (Technology And Analytics) gồm các năng lực cần thiết để quản lý công nghệ và phân tích dữ liệu.
#4 Sự Nhạy Bén Trong Kinh Doanh Và Vận Hành (Business Acumen And Operations) gồm các năng lực cần thiết để đóng góp với tư cách là cố vấn kinh doanh đa chức năng.
#5 Khả Năng Lãnh Đạo (Leadership) gồm các năng lực cần thiết để làm việc nhóm và truyền cảm hứng cho các bộ phận để đạt được mục tiêu của tổ chức.
#6 Đạo Đức Và Giá Trị Nghề Nghiệp (Professional Ethics And Values) gồm các năng lực cần thiết để chứng minh năng lực chuyên môn, hành vi đạo đức và tuân thủ pháp luật cần thiết cho mô hình kinh doanh bền vững.
Từ khung năng lực Kế toán Quản trị của IMA, chuyên gia Kế toán – Tài chính có thể rút ra những điều sau để phát triển bản thân và nâng cao khả năng cạnh tranh.
Hãy thích nghi với công nghệ
Trang bị các kỹ năng công nghệ cần thiết sẽ giúp nhân sự Kế toán – Tài chính nâng cao năng lực chuyên môn, đáp ứng yêu cầu của thị trường và phát triển sự nghiệp lâu dài. Một số kỹ năng quan trọng cần chú ý:
- Kỹ năng sử dụng các phần mềm kế toán: Đây là kỹ năng cơ bản và quan trọng nhất đối với nhân viên kế toán. Các phần mềm kế toán phổ biến hiện nay bao gồm: MISA, Fast Accounting, Bravo,…
- Kỹ năng phân tích dữ liệu: Nhân viên kế toán cần có khả năng phân tích dữ liệu một cách logic và khoa học để đưa ra các kết luận chính xác, hỗ trợ đưa ra quyết định tài chính chiến lược.
- Kỹ năng sử dụng các công cụ trực tuyến: Các công cụ trực tuyến như Google Sheets, Excel, Power BI,… có thể giúp nhân sự xử lý dữ liệu và tạo báo cáo một cách nhanh chóng và hiệu quả.
Trau dồi năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp
Nhân sự Kế toán – Tài chính cần giảm bớt các tác vụ có thể tự động hóa, thay vào đó hãy tập trung vào tác vụ đòi hỏi sự phân tích, đánh giá chuyên sâu để tham mưu cho ban giám đốc và ban điều hành. Thay vì thực hiện các phân tích để giải thích hiệu quả hoạt động trong quá khứ, hãy điều hướng 80% các phân tích tập trung vào việc đưa ra các hướng hành động trong tương lai theo tiêu chí nhanh hơn, phong phú hơn, sâu sắc hơn.
Để quản trị tài chính doanh nghiệp, bạn cần nắm rõ những nhiệm vụ quan trọng sau:
- Kiểm soát tài chính mọi hoạt động, sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp;
- Kích thích và điều tiết hoạt động kinh doanh;
- Đưa ra quyết định hợp lý về các khoản đầu tư và tài trợ;
- Theo dõi, kiểm tra chặt chẽ các hoạt động sản xuất kinh doanh của tổ chức.
Có rất nhiều cách để nâng cao năng lực quản trị tài chính doanh nghiệp, trong đó bạn cần đặc biệt chú ý 2 phương án sau:
Liên tục cập nhật kiến thức và xu hướng mới. Bởi ngành tài chính là một ngành luôn thay đổi và phát triển nên cập nhật thị trường sẽ giúp bạn có nhiều cơ hội để tạo ra giá trị tác động đến doanh nghiệp.
Sở hữu chứng chỉ nghề nghiệp quốc tế. Một trong những chứng chỉ quốc tế được nhân sự trong lĩnh vực đánh giá có thể kể đến chứng chỉ U.S. CMA. Chứng chỉ CMA Hoa Kỳ được xem như là chuẩn mực toàn cầu cho các nhà quản trị tài chính và kế toán quản trị.
Người sở hữu chứng chỉ này đã được chứng minh về năng lực làm việc và sự thành thạo trong trong lĩnh vực kế toán tài chính, quản trị chiến lược. Đồng thời, việc học và sở hữu chứng chỉ CMA Hoa Kỳ là sự chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức chuyên môn, kỹ năng chuyên ngành và năng lực làm việc giúp nhân sự tự tin đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, từ Kiểm soát viên tài chính, Kế toán trưởng, Cố vấn Tài chính nội bộ đến Giám đốc tài chính (CFO).
Lời kết
Toàn cầu hóa và sự tiến bộ của công nghệ đã cho thấy tầm quan trọng của nhà Kế toán Quản trị đồng thời thúc đẩy xu hướng phát triển nghề KTQT trong nền kinh tế mới. Khi đó, chứng chỉ CMA Hoa Kỳ sẽ là sự lựa chọn lý tưởng giúp nhân sự tạo lợi thế cạnh tranh, gia tăng cơ hội thăng tiến và phát triển bền vững trong thị trường. Anh/Chị có thể tìm hiểu thêm về khóa học CMA tại đây hoặc liên hệ tới Fanpage SAPP Academy – Học viện đào tạo CMA để được tư vấn chuyên sâu hơn.
>>> Xem thêm
