#Các Phương Pháp Hạch Toán Hàng Tồn Kho
Hàng tồn kho là một phần quan trọng trong hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp, và phương pháp hạch toán hàng tồn kho đúng cách là yếu tố quyết định cho độ chính xác của báo cáo tài chính. Hiểu rõ và áp dụng các phương pháp kế toán hàng tồn kho hiệu quả là điều cần thiết để đảm bảo rằng doanh nghiệp của bạn thể hiện đầy đủ giá trị của hàng tồn kho và hiệu suất kinh doanh. Trong bài viết này, cùng SAPP Academy khám phá các phương pháp hạch toán hàng tồn kho phổ biến và tìm hiểu cách áp dụng chúng vào thực tế kế toán.
1. Các phương pháp hạch toán hàng tồn kho
Các phương pháp hạch toán hàng tồn kho
Hạch toán hàng tồn kho là một quá trình quan trọng trong quản lý tài chính của một doanh nghiệp. Có hai phương pháp chính được sử dụng để hạch toán hàng tồn kho: phương pháp kê khai thường xuyên và phương pháp kiểm kê định kỳ.
- Phương pháp kê khai thường xuyên là cách hạch toán hàng tồn kho bằng cách theo dõi và cập nhật thông tin về nhập, xuất và tồn kho hàng hóa liên tục trên sổ kế toán. Các tài khoản kế toán hàng tồn kho theo phương pháp này sẽ phản ánh số lượng hiện có, sự biến động của vật tư và hàng hóa tăng hoặc giảm. Có thể xác định giá trị hàng tồn kho trên sổ kế toán vào bất kỳ thời điểm nào trong kỳ;
- Phương pháp kiểm kê định kỳ dựa trên kết quả kiểm kê thực tế hàng tồn kho để phản ánh giá trị tồn kho cuối kỳ trên sổ sách kế toán và dựa vào đó để hạch toán hàng tồn kho. Từ đó, giá trị của hàng hóa và vật tư đã xuất trong kỳ kế toán được tính toán.
Theo quy định, một doanh nghiệp hoặc đơn vị kế toán chỉ được áp dụng một trong hai phương pháp hạch toán hàng tồn kho này. Tùy thuộc vào đặc điểm hàng hóa, số lượng, chủng loại hay tính chất hàng hóa cũng như nhu cầu quản lý mà mỗi đơn vị sẽ lựa chọn phương pháp hạch toán hàng tồn kho thích hợp. Quan trọng nhất, việc chọn phương pháp này phải được thực hiện nhất quán trong suốt niên độ kế toán.
2. Phân biệt 2 phương pháp hạch toán hàng tồn kho
Phân biệt 2 phương pháp hạch toán hàng tồn kho
Dưới đây là bảng so sánh cụ thể hai phương pháp hạch toán hàng tồn kho:
| Kê khai thường xuyên | Kiểm kê định kỳ | |
| Nội dung | Theo dõi hàng tồn kho thường xuyên, liên tục và có hệ thống Phản ánh tình hình nhập, xuất và tồn kho của hàng hóa Đảm bảo sự cập nhật liên tục và đầy đủ về thông tin hàng tồn kho |
Không theo dõi hàng tồn kho phản ánh thường xuyên và liên tục |
| Công thức | Công thức này tính toán giá trị tồn kho cuối kỳ bằng cách cộng thêm giá trị hàng nhập kho trong kỳ và trừ đi giá trị hàng xuất kho trong kỳ từ trị giá hàng tồn kho đầu kỳ: Giá trị tồn kho cuối kỳ = Trị giá hàng tồn kho đầu kỳ + Trị giá hàng nhập kho trong kỳ – trị giá hàng xuất kho trong kỳ |
Công thức này tính toán trị giá hàng xuất kho trong kỳ bằng cách cộng trị giá hàng tồn kho đầu kỳ và trị giá hàng nhập kho trong kỳ, sau đó trừ đi trị giá hàng tồn kho cuối kỳ: |
| Chứng từ sử dụng | Phiếu nhập kho và phiếu xuất kho là các tài liệu quan trọng trong quá trình hạch toán hàng tồn kho Biên bản kiểm kê vật tư, hàng hóa để ghi nhận kết quả của quá trình kiểm kê thực tế, bao gồm thông tin về số lượng, đơn giá và giá trị của hàng tồn kho tại thời điểm kiểm kê. |
Phiếu nhập kho được sử dụng để ghi nhận việc nhập hàng hóa, vật tư vào kho, bao gồm thông tin về số lượng, đơn giá và giá trị của hàng nhập kho. Phiếu xuất kho được sử dụng để ghi nhận việc xuất hàng hóa, vật tư từ kho, cung cấp thông tin về số lượng, đơn giá và giá trị của hàng xuất kho. |
| Cách hạch toán hàng tồn kho | Tài khoản 152: Hạch toán hàng tồn kho vật tư Tài khoản 153: Hạch toán hàng tồn kho hàng hóa Tài khoản 154: Hạch toán hàng tồn kho nguyên vật liệu Tài khoản 156: Hạch toán hàng tồn kho thành phẩm Tài khoản 157: Hạch toán hàng tồn kho sản phẩm bán Các biến động tăng hoặc giảm (nhập hoặc xuất) và số hiện có của vật tư và hàng hóa được ghi nhận và hạch toán vào các tài khoản trên. |
Giá trị của vật tư và hàng hóa mua và nhập kho trong kỳ được theo dõi và phản ánh trên một tài khoản kế toán riêng, là tài khoản 611 – Mua hàng. Các tài khoản kế toán hàng tồn kho chỉ được sử dụng ở đầu kỳ kế toán để kết chuyển số dư đầu kỳ và cuối kỳ, nhằm phản ánh giá trị thực tế của hàng tồn kho cuối kỳ. |
| Đối tượng áp dụng | Các đơn vị sản xuất trong lĩnh vực công nghiệp, xây dựng và các đơn vị kinh doanh các mặt hàng có giá trị cao như máy móc, thiết bị, và hàng hóa kỹ thuật cao… |
Các đơn vị như cửa hàng bán lẻ thường xuyên xuất dùng hoặc xuất bán hàng hóa và vật tư có đa dạng chủng loại, quy cách và mẫu mã khác nhau, thường có giá trị thấp. |
| Ưu điểm | Phương pháp kê khai thường xuyên trong hạch toán hàng tồn kho cho phép xác định và đánh giá số lượng và giá trị hàng tồn kho tại mỗi thời điểm trong quá trình kinh doanh. Điều này giúp doanh nghiệp liên tục nắm bắt và quản lý hàng tồn kho, từ đó điều chỉnh nhanh chóng và kịp thời tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh. Áp dụng phương pháp này cũng giúp giảm thiểu tình trạng sai sót trong việc ghi chép và quản lý hàng tồn kho. Quá trình theo dõi thường xuyên và phản ánh hàng tồn kho trên sổ kế toán đảm bảo tính chính xác và đồng nhất trong quá trình ghi chép và quản lý hàng tồn kho. |
Phương pháp kê khai thường xuyên trong hạch toán hàng tồn kho giúp giảm nhẹ khối lượng công việc hạch toán và quản lý hàng tồn kho. |
| Nhược điểm | Khối lượng ghi chép hàng ngày liên quan đến hàng tồn kho lớn, nhưng có thể giải quyết bằng cách sử dụng máy móc và công nghệ. |
Công việc kế toán cuối kỳ liên quan đến hàng tồn kho là một công việc lớn. Việc kiểm tra không thường xuyên trong quá trình nhập và xuất kho đòi hỏi sự liên tục, và có thể gây hạn chế đối với chức năng kiểm tra của kế toán trong quản lý. |
Khóa học ACCA online có thể giúp bạn bổ trợ kiến thức về phương pháp hạch toán hàng tồn kho, cung cấp nền tảng kiến thức vững chắc về các quy định kế toán quốc tế, tiêu chuẩn kế toán và cách áp dụng chúng vào việc hạch toán hàng tồn kho. Học viên sẽ được học cách xác định giá trị hàng tồn kho, phân loại và phân bổ chi phí hàng tồn kho, và các vấn đề liên quan đến việc đánh giá hàng tồn kho trong báo cáo tài chính.
Các khóa học ACCA online thường có các tài liệu học, video giảng dạy, bài tập và bài kiểm tra để đảm bảo bạn hiểu và áp dụng kiến thức vào thực tế. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham gia các buổi thảo luận trực tuyến hoặc gặp gỡ giáo viên qua video để giải đáp các câu hỏi và tương tác với người hướng dẫn.
Khi hoàn thành khóa học ACCA online tại SAPP Academy, bạn sẽ có kiến thức chuyên sâu về hạch toán hàng tồn kho, có khả năng áp dụng các phương pháp kế toán hiệu quả và hiểu rõ tác động của hàng tồn kho đến báo cáo tài chính của một doanh nghiệp.
Lời kết
Bài viết đã giới thiệu về hai phương pháp hạch toán hàng tồn kho: kê khai thường xuyên và kiểm kê định kỳ. Sự lựa chọn phương pháp phù hợp và sử dụng công nghệ có thể giảm khối lượng công việc, tối ưu hóa quá trình kế toán và đảm bảo quản lý hàng tồn kho hiệu quả. Ngoài ra, bạn có thể tham gia khóa học ACCA online để bổ trợ kiến thức về kế toán và có cơ hội sở hữu chứng chỉ ACCA mang tầm quốc tế.
