Giám đốc Tài chính và Kế toán trưởng có thể kiêm nhiệm hay thay thế nhau không?

“Giám đốc Tài chính có phải là Kế toán trưởng không?” Hai vị trí này đều đóng vai trò quan trọng nhất để đảm bảo sự ổn định trong công tác tài chính. Nhưng cụ thể Giám đốc Tài chính (CFO) và Kế toán trưởng khác nhau ở đâu? Liệu có thể thay thế hay kết hợp hai vị trí này với nhau linh hoạt hay không?

1. Công việc của Kế toán trưởng khác gì so với Giám đốc Tài chính?

1.1. Tính chất công việc

Mặc dù cả Kế toán trưởng và CFO đều liên quan đến quản lý tài chính của công ty, nhưng vai trò của họ có sự khác biệt đáng kể trong phạm vi trách nhiệm và cấp độ chiến lược của công việc. Tính chất công việc của Kế toán trưởng và CFO phản ánh sự khác biệt trong phạm vi trách nhiệm và vai trò của họ trong tổ chức:

1.2. Chi tiết các công việc của vị trí Kế toán trưởng với giám đốc tài chính (CFO)

Trong bối cảnh môi trường kinh doanh ngày càng phức tạp, việc hiểu rõ sự khác biệt giữa Kế toán trưởng và Giám đốc Tài chính (CFO) là quan trọng để tối ưu hóa quản lý tài chính và đưa ra các quyết định chiến lược đúng đắn cho doanh nghiệp. Dưới đây là bảng chi tiết giúp bạn hình dung rõ hơn các công việc dành cho hai vị trí.

Xem thêm: CFO KPIs – Đâu là những chỉ số hiệu suất “đúng” cho CFO?

1.3. Triển vọng công việc trong tương lai

1.3.1. Kế toán trưởng

Kế toán trưởng có cơ hội tiến thăng lên vị trí Giám đốc Tài chính (CFO) nếu họ có đủ kiến thức về quản trị và kỹ năng trong việc lập kế hoạch chiến lược cũng như định hình chiến lược doanh nghiệp.

Để được thăng tiến, cần phải trải qua quá trình đào tạo và đạt được các chứng chỉ quốc tế chuyên nghiệp như CMA. Ngoài ra, việc tích lũy kinh nghiệm từ thực tiễn làm việc và đối mặt với những biến động trong môi trường kinh doanh cũng đóng vai trò quan trọng.

1.3.2. Giám đốc tài chính

Các doanh nghiệp, bao gồm cả tổ chức quốc doanh và tư nhân, đang mở rộng hoạt động của họ với quy mô ngày càng lớn. Đặc biệt, trong lĩnh vực ngân hàng và tài chính quốc doanh, sau những biến cố gần đây về bất ổn tài chính, cần phải hiểu biết cặn kẽ và rõ ràng hơn về vai trò của CFO so với Kế toán trưởng để định hình đúng đắn và hiệu quả hơn các chiến lược quản lý tài chính. 

1.4. Giám đốc tài chính có được kiêm Kế toán trưởng không?

Hiện nay, ở nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam, thường có xu hướng gộp chức vụ Giám đốc Tài chính kiêm Kế toán trưởng. Điều này thường xảy ra do nhu cầu cắt giảm chi phí hoặc do sự hạn chế về nguồn lực nhân sự. Vì thế ban quản trị doanh nghiệp cần xem xét kỹ lưỡng trước khi gộp hai vị trí làm một, để đảm bảo tính chuyên nghiệp và hiệu quả của quản lý tài chính và kế toán trong doanh nghiệp.

Tuy nhiên, việc kiêm nhiệm chức vụ Giám đốc tài chính và Kế toán trưởng không phải lúc nào cũng được khuyến khích, đặc biệt là trong các doanh nghiệp lớn hoặc có quy mô hoạt động phức tạp. Sự phân chia rõ ràng giữa hai vị trí này thường giúp tối ưu hóa quản lý tài chính và kế toán của doanh nghiệp.

Có thể bạn quan tâm: CFO và CMO – Phân tích mối quan hệ chặt chẽ và đồng bộ

2. Giám đốc Tài chính hay Kế toán trưởng phù hợp hơn với doanh nghiệp?

Mỗi loại doanh nghiệp cần những người đứng đầu trong lĩnh vực tài chính với vai trò cốt lõi khác nhau. Vậy khi nào thì một doanh nghiệp cần Kế toán trưởng và khi nào cần thiết phải có một Giám đốc Tài chính? Hay Kế toán trưởng và CFO phù hợp với mô hình doanh nghiệp nào? Đó là câu hỏi mà chúng ta cần tìm câu trả lời để hiểu rõ hơn về vai trò và sự cần thiết của từng vị trí trong một tổ chức.

2.1. Kế toán trưởng

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) thường có nhu cầu tuyển dụng Kế toán trưởng vì họ cần một người chịu trách nhiệm quản lý và thực hiện các nhiệm vụ kế toán cơ bản của doanh nghiệp. Trong môi trường doanh nghiệp nhỏ, vị trí Kế toán trưởng thường phải đảm nhận nhiều vai trò, bao gồm cả các nhiệm vụ có tính chiến lược như của một Giám đốc Tài chính (CFO).

Điều này có nghĩa  Kế toán trưởng trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường được yêu cầu có khả năng thực hiện các công việc kế toán cơ bản cũng như thực hiện các nhiệm vụ chiến lược và quản lý tài chính của doanh nghiệp.

2.2. CFO

Các doanh nghiệp lớn và các tập đoàn đa quốc gia thường có nhu cầu tuyển dụng CFO. Với quy mô lớn và hoạt động đa quốc gia, các doanh nghiệp này cần một người chủ trì trong việc quản lý và thực hiện chiến lược tài chính toàn cầu. Trong các doanh nghiệp lớn, hệ thống và chi nhánh được phát triển rộng lớn, do đó việc phân định rõ ràng giữa các nhiệm vụ kế toán và tài chính trở nên cần thiết để đảm bảo rằng mọi hoạt động đều được quản lý hiệu quả và đáp ứng được các yêu cầu pháp lý và quản lý.

3. So sánh Giám đốc Tài chính và Kế toán trưởng – Mức lương

Mức lương của Kế toán trưởng và CFO có thể biến động tùy thuộc vào nhiều yếu tố như quy mô của doanh nghiệp, ngành nghề, vị trí địa lý và cả kinh nghiệm của cá nhân. Mức lương của CFO thường cao hơn nhiều so với Kế toán trưởng, do vị trí này chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ chiến lược tài chính của doanh nghiệp.

3.1. Kế toán trưởng

Theo Vietnamsalary mức lương trung bình cho vị trí Kế toán trưởng có kinh nghiệm từ 1 đến 4 năm là 17.8 triệu VNĐ mỗi tháng. Mức lương này tăng lên 23 triệu VNĐ mỗi tháng cho những người có kinh nghiệm từ 5 đến 9 năm. Cuối cùng, cho những người có kinh nghiệm trên 10 năm, mức lương trung bình là 29.4 triệu VNĐ mỗi tháng.

3.2. Giám đốc Tài chính

Theo dữ liệu từ VietnamSalary, mức lương của CFO thường dao động từ 20 – 40 triệu đồng mỗi tháng, và có những trường hợp đặc biệt có thể đạt đến mức lương lên đến 112,5 triệu đồng mỗi tháng.

Hay như dữ liệu từ Glassdoor, tổng lương ước tính cho một CFO ở khu vực Việt Nam là 26.000.000 đồng mỗi tháng, trong đó mức lương trung bình là 11.000.000 đồng mỗi tháng.

4. Lộ trình và thăng tiến của CFO và Kế toán trưởng

Để đạt được vị trí CFO và Kế toán trưởng trong các tập đoàn lớn, yêu cầu về thời gian và số năm kinh nghiệm có thể thay đổi tùy thuộc vào điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp và ngành công nghiệp. Cụ thể, mỗi cá nhân cần phải tích lũy đủ kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực tài chính và kế toán. Thời gian cần thiết để đạt được vị trí này có thể kéo dài từ nhiều năm đến khoảng thập kỷ. Đồng thời, điều kiện yêu cầu cũng bao gồm sở hữu các bằng cấp và chứng chỉ liên quan, kinh nghiệm làm việc trong các vị trí có liên quan và khả năng thích ứng với môi trường làm việc phức tạp và đa dạng.

4.1. Kế toán trưởng

Bắt đầu từ vị trí nhân viên kế toán (1-3 năm). Sau đó, người đó có thể tiến lên vị trí Phó phòng Kế toán (3-5 năm), nơi họ sẽ có cơ hội thực hiện các nhiệm vụ quản lý và hỗ trợ trưởng phòng. Cuối cùng, khi có đủ kinh nghiệm và kỹ năng, họ có thể tiến cấp lên vị trí Kế toán trưởng (5-8 năm), nơi họ sẽ chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ bộ phận kế toán của doanh nghiệp.

Đối với các vị trí Kế toán trưởng trong các doanh nghiệp lớn hoặc tập đoàn, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp phức tạp và đa quốc gia, thì số năm kinh nghiệm có thể lên đến 10 năm trở lên. Các ứng viên cần có kinh nghiệm đáng kể trong việc quản lý, phân tích dữ liệu tài chính, thực hiện và giám sát quy trình kế toán, cũng như hiểu biết sâu sắc về các chuẩn mực kế toán quốc tế và quy định pháp lý liên quan.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam cần sở hữu Chứng chỉ Kế toán trưởng. Đây là một điều kiện bắt buộc theo quy định pháp luật để đảm bảo tính chuyên nghiệp và tuân thủ luật pháp trong công việc kế toán.

Ở mức độ cơ bản, cần có bằng cử nhân hoặc thạc sỹ chuyên ngành Kế toán từ các trường Đại học uy tín, “top đầu” trên cả nước để đảm bảo có kiến thức nền tảng và chuyên sâu về kế toán.

Bên cạnh đó, các cá nhân cũng có thể tìm hiểu và xem xét việc tham gia các chương trình đào tạo như ACCA – Chứng chỉ kế toán công chứng Anh Quốc và CMA – Chứng chỉ Kế toán Quản trị Hoa Kỳ nhằm cải thiện trình độ chuyên môn và nâng cao hiểu biết về các tiêu chuẩn kế toán, tài chính quốc tế.

4.2. CFO

Bắt đầu từ các vị trí như Kế toán trưởng hoặc Nhân viên phân tích tài chính. Sau đó, có thể tiến lên vị trí Trợ lý Giám đốc tài chính, nơi họ sẽ hỗ trợ trong việc quản lý và phát triển chiến lược tài chính của tổ chức. Tiếp theo, có thể tiến cấp lên vị trí Phó Giám đốc tài chính, nơi họ sẽ có trách nhiệm lớn hơn trong việc điều hành và quản lý các hoạt động tài chính. Cuối cùng, khi có đủ kinh nghiệm và kỹ năng, có thể tiến lên vị trí CFO.

Đa số các vị trí CFO yêu cầu từ 10 đến 15 năm kinh nghiệm trong ngành tài chính và kế toán, trong đó bao gồm ít nhất vài năm làm việc ở vị trí quản lý cấp cao. Đối với các công ty lớn và các ngành công nghiệp phức tạp hơn, yêu cầu về kinh nghiệm có thể cao hơn, có thể lên đến 20 năm hoặc thậm chí hơn nữa. Ngoài kinh nghiệm, một CFO cần có kiến thức sâu rộng về tài chính, chiến lược kinh doanh, quản lý rủi ro, và khả năng lãnh đạo xuất sắc để đảm bảo sự thành công của công ty.

Để bắt đầu sự nghiệp và tiến tới vị trí CFO, việc tốt nghiệp từ chương trình đào tạo hệ Đại học hoặc Cao đẳng về kinh tế, tài chính, kế toán hoặc các lĩnh vực liên quan là một bước quan trọng.

Có thể bạn quan tâm: Con đường trở thành giám đốc tài chính trong thời đại MỚI

Tham gia các chương trình đào tạo và đạt các chứng chỉ quốc tế liên quan đến tài chính là một phần quan trọng trong việc củng cố kỹ năng và kiến thức của bạn. Chứng chỉ kế toán quản trị Hoa Kỳ (CMA) đang dần trở thành “tiêu chuẩn” mới cho ngành kế toán quản trị mà chắc chắn CFO tương lai nào cũng sẽ cần sở hữu.

5. Tại sao các Giám đốc Tài chính và Kế toán trưởng “tương lai” nên đầu tư học CMA?

Chứng chỉ CMA được coi là “chuẩn mực” để đánh giá năng lực, tính chuyên nghiệp và đạo đức nghề nghiệp của các chuyên gia trong lĩnh vực Kế toán quản trị.

Bằng CMA được công nhận rộng rãi trên toàn cầu bởi chương trình giáo dục và kiểm tra chất lượng cao từ IMA, đồng thời cung cấp nền tảng kiến thức và kỹ năng cần thiết cho một kế toán viên hoặc chuyên gia tài chính trong lĩnh vực quản trị tài chính và kế toán quản trị, nơi mà việc hiểu và áp dụng các nguyên lý tài chính – kế toán có vai trò quan trọng trong việc định hình và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.

CMA không chỉ cung cấp kiến thức chuyên sâu mà còn phát triển các kỹ năng quan trọng mà những người hướng đến vị trí CFO cần:

• Kế toán quản trị: Hiểu biết sâu sắc về quy trình kế toán, phân tích tài chính, dự báo và lập kế hoạch tài chính. Các kiến thức này là cơ sở để bạn có thể hiểu và quản lý các hoạt động kế toán của doanh nghiệp một cách hiệu quả.
• Chi phí quản lý: Nắm vững về chi phí sản xuất, phân tích biến động chi phí và đưa ra các quyết định chiến lược về giá cả và sản phẩm. Điều này giúp bạn có khả năng tối ưu hóa các quy trình sản xuất và quản lý chi phí một cách hiệu quả để tăng cường lợi nhuận của doanh nghiệp.
• Chiến lược kinh doanh: Học cách phát triển chiến lược kinh doanh, đánh giá hiệu suất và xây dựng kế hoạch tài chính dựa trên mục tiêu chiến lược. Điều này giúp bạn có khả năng định hình và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp thông qua việc lập kế hoạch và triển khai các chiến lược hiệu quả.
• Quản trị rủi ro: Hiểu về quản trị rủi ro tài chính, bảo hiểm và cách giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh. Việc này giúp bạn có khả năng đánh giá và quản lý rủi ro tài chính một cách hiệu quả để bảo vệ tài sản và lợi ích của doanh nghiệp.
• Quản lý chiến lược: Học cách phát triển và thực thi chiến lược tổng thể của công ty, đồng thời đảm bảo sự liên kết giữa chiến lược và kế hoạch tài chính. Điều này giúp bạn có khả năng lãnh đạo và điều hành các hoạt động kinh doanh theo hướng phát triển và bền vững.

Đầu tư vào việc học và đạt được chứng chỉ CMA là một quyết định sáng suốt để thăng tiến trong sự nghiệp kế toán và tài chính. 

• Chứng chỉ CMA được công nhận toàn cầu và là một dấu hiệu uy tín về kiến thức và kỹ năng chuyên môn trong lĩnh vực kế toán và quản trị. Việc sở hữu chứng chỉ này sẽ giúp bạn được công nhận và tôn trọng trong cộng đồng kế toán và tài chính.
• Chương trình đào tạo của chứng chỉ CMA cung cấp cho bạn kiến thức sâu rộng về kế toán quản trị, quản lý chi phí, phân tích tài chính, và nhiều lĩnh vực khác liên quan đến quản lý doanh nghiệp. Bằng cách hoàn thiện những kỹ năng này, bạn sẽ trở thành một nhà quản lý tài chính có hiệu quả và linh hoạt.
• Việc có chứng chỉ CMA mở ra cơ hội thăng tiến nghề nghiệp và tăng lương cao hơn trong lĩnh vực kế toán và tài chính. Với sự kiến thức và kỹ năng chuyên môn mạnh mẽ, bạn có thể nắm giữ vị trí quản lý cao cấp như Giám đốc Tài chính hoặc Kế toán trưởng trong các tổ chức lớn.
• Nhu cầu về các chuyên gia kế toán và tài chính có chứng chỉ CMA đang ngày càng tăng. Công ty đang tìm kiếm những người có kiến thức và kỹ năng chuyên môn cao để giúp họ quản lý tài chính hiệu quả và đạt được mục tiêu kinh doanh.

Đầu tư học các Khóa học tài chính chuyên sâu dành cho Lãnh đạo và Quản lý cấp cao, phù hợp trong việc tập trung giải quyết các vấn đề thực tế trong công việc tại doanh nghiệp.

• Lựa chọn tham gia các khóa học ngắn hạn từ 1 – 2 ngày dành riêng cho cấp Lãnh đạo và Quản lý cấp cao cũng là một lựa chọn hoàn toàn phù hợp và đáp ứng nhu cầu ứng dụng ngay vào công việc của người đang đi làm.
• Đáp ứng tính chuyên sâu: Nội dung học được nghiên cứu dựa trên nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, tập trung vào nâng cao năng lực và tư duy bậc cao của người lãnh đạo, nắm vững các kiến thức tài chính ở tầng quản trị doanh nghiệp.
• Đáp ứng tính thực tiễn: Tập trung vào các hoạt động thực hành, trao đổi để giải quyết các vấn đề tài chính của doanh nghiệp, cập nhật những xu hướng mới nhất của thị trường.
• Đáp ứng tính ứng dụng cao: Ứng dụng trực tiếp kiến thức và mô hình vào giải quyết bài toán của doanh nghiệp đang gặp phải.

Các chuyên đề với nội dung chất lượng, sát với vấn đề doanh nghiệp sẽ giúp bạn nâng cao năng lực và mở ra nhiều cơ hội thăng tiến sự nghiệp. Đặc biệt trong Kỷ nguyên Data Driven Decision Making, Kế toán trưởng có năng lực dẫn dắt doanh nghiệp trong quá trình Chuyển đổi số và ứng dụng công cụ, công nghệ vào quản trị tài chính sẽ là một năng lực cần thiết và được đánh giá cao.

Tham khảo thêm: Khóa học “Ứng dụng công nghệ và phân tích dữ liệu vào quản trị lợi nhuận doanh nghiệp”

Kết luận

Như vậy Kế toán trưởng và Giám đốc Tài chính là hai vị trí khác biệt, sự kiêm nhiệm sẽ diễn ra ở một số doanh nghiệp có tính chất, quy mô nhất định và sẽ cần tách ra riêng rẽ khi vai trò quản trị tăng lên, cần thiết có sự tối ưu hoá.

Hy vọng những thông tin cơ bản trên đây đã giúp bạn phân biệt rõ sự khác biệt cơ bản về Giám đốc Tài chính và Kế toán trưởng. Nếu bạn đang nhắm tới hay đang hoàn thiện kiến thức, kỹ năng để đáp ứng hai vị trí này, các chứng chỉ nghề nghiệp chuyên nghiệp trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán và tài chính được công nhận như Certified Management Accountant (CMA) chắc chắn sẽ là điều bạn sẽ cần.

Trong phần tiếp theo, hãy cùng SAPP tìm hiểu “CFO vs CEO – Một người có thể làm tốt “hai vai” không?“. Mời các bạn đón đọc!