Kế toán Quản trị là gì – Xu thế phát triển trong đại mới!

1. Kế toán quản trị là gì? Kế toán quản trị cung cấp thông tin cho ai?

Kế toán quản trị còn được biết đến với tên gọi “kế toán nội bộ”. Đây là một phân nhánh mới của lĩnh vực kế toán, được phát triển trong thời gian hơn 15 năm trở lại đây và đang trở thành một xu hướng quan trọng của kế toán hiện đại. Vậy cụ thể “kế toán quản trị” là gì”?

Theo quy định của Luật kế toán Việt Nam: “Kế toán quản trị là quá trình thu thập, xử lý, tổng hợp và cung cấp thông tin về kinh tế và tài chính theo yêu cầu của quản trị và quyết định kinh tế tài chính trong phạm vi nội bộ của đơn vị kế toán”

Theo Học viện Kế toán Quản trị ở London, Anh: “Kế toán quản trị là việc áp dụng kiến thức và kỹ năng kế toán để tạo ra thông tin hỗ trợ cho quản lý trong việc xây dựng chính sách, kế hoạch và điều hành hoạt động kinh doanh”. 

Theo Hiệp hội Kế toán Hoa Kỳ: “Kế toán quản trị bao gồm các khái niệm và phương pháp giúp quản lý lập kế hoạch hiệu quả, đưa ra quyết định kinh doanh, kiểm soát và đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp”.

Một cách dễ hiểu tổng quan về kế toán quản trị: “Kế toán quản trị là lĩnh vực chuyên môn tập trung vào việc phân tích và hiểu rõ các vấn đề thực tế, đặc biệt là về tình hình tài chính của doanh nghiệp”.

Mục tiêu của kế toán quản trị là hỗ trợ quản lý doanh nghiệp trong việc ra quyết định hoạt động một cách hiệu quả nhất. Thông tin từ kế toán quản trị hướng đến đối tượng nội bộ của doanh nghiệp, chủ yếu là các cấp quản lý, bộ phận chức năng và nhân viên bên trong tổ chức. Đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành doanh nghiệp, đồng thời giúp kiểm soát và đánh giá hoạt động của nó.

Có hai loại thông tin chính mà kế toán quản trị cung cấp: thông tin tài chính và phi tài chính. Tất cả được gọi là “thông tin quản trị”. Trước khi cung cấp thông tin này, người làm kế toán quản trị cần hiểu rõ mục đích của nó, không chỉ là dữ liệu tài chính mà còn là cách thức sử dụng thông tin để hỗ trợ quyết định của doanh nghiệp.

2. Mục đích của kế toán quản trị

Nhiệm vụ của kế toán quản trị là đáp ứng hai đặc điểm chính của mọi tổ chức, dù khác nhau về vai trò và mục tiêu hoạt động:

• Đặc điểm 1 – Xác định mục tiêu hoạt và chiến lược hoạt động: Kế toán quản trị giúp tổ chức xác định, thúc đẩy các mục tiêu cụ thể như tối đa hóa doanh thu, giảm thiểu chi phí và tăng lợi nhuận. Bằng cách phân tích thông tin kinh doanh, kế toán quản trị hỗ trợ việc đề ra các chiến lược hoạt động hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu đã đề ra.
• Đặc điểm 2 – Cung cấp thông tin quản lý và kiểm soát: Kế toán quản trị cung cấp thông tin cần thiết cho quản lý và kiểm soát hoạt động của tổ chức. Đặc biệt, đối với các tổ chức lớn, nhu cầu thông tin quản lý là rất lớn. Thông qua việc thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu kế toán, những quyết định chiến lược về sử dụng nguồn lực và tài chính của tổ chức có thể được đưa ra một cách hiệu quả.

Như vậy, chức năng của kế toán quản trị là hỗ trợ nhà quản trị trong việc đạt được mục tiêu kinh doanh thông qua việc cung cấp thông tin quản lý và kiểm soát hoạt động của tổ chức. Đồng thời, nó cũng giúp những nhà quản trị tài chính xây dựng và phát triển hệ thống thông tin kế toán quản trị để đáp ứng những thách thức đặt ra.

3. Vai trò của kế toán quản trị trong doanh nghiệp

Đối tượng sử dụng thông tin kế toán quản trị là các giám đốc điều hành để phục vụ cho việc ra quyết định, từ đó quản lý hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả. Các hoạt động kế toán quản trị hàng ngày thường xoay quanh việc thu thập và xử lý thông tin để đưa ra các quyết định có hiệu quả. Quá trình này thường được mô tả qua các bước sau:

3.1. Lập kế hoạch ngân sách và dự toán

Các giám đốc doanh nghiệp luôn có kế hoạch kinh doanh rõ ràng, thiết lập kế hoạch chi tiết vào đầu mỗi năm tài chính, với mục tiêu chính là đạt được doanh thu dự kiến. Kế hoạch này thường được liên kết với các mục tiêu ngắn hạn, trung hạn và dài hạn. Trong quá trình lập kế hoạch, giám đốc doanh nghiệp cần phối hợp và kết nối tất cả các bộ phận trong công ty để đảm bảo rằng mọi nỗ lực đều hướng tới mục tiêu đã đặt ra.

Một cách chi tiết hơn, bộ phận kế toán quản trị trong doanh nghiệp đảm nhận vai trò lập – phân tích báo cáo tài chính, bao gồm báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Xác định các xu hướng, mô hình và các chỉ số hiệu suất chính (KPI) để đánh giá tình hình tài chính của tổ chức.

Bằng việc cung cấp thông tin tài chính chính xác và kịp thời, bộ phận kế toán quản trị cũng hỗ trợ trong việc xây dựng ngân sách, dự báo tài chính cho tổ chức. Đồng thời theo dõi hiệu quả tài chính thực tế so với dự toán, và xác định những khác biệt giữa chúng. Từ đó, Kế toán quản trị sẽ dựa trên những phân tích này để đưa ra các đề xuất để kiểm soát, cải thiện chi phí, giúp tổ chức duy trì và tăng cường hiệu quả tài chính.

3.2. Công tác điều hành và tổ chức

Vai trò của kế toán quản trị đóng góp vào quá trình điều hành và quản trị tổ chức bằng cách hỗ trợ nhà quản lý xây dựng mối liên kết hiệu quả giữa các phần tử trong tổ chức, bao gồm con người và các nguồn lực, nhằm đảm bảo rằng kế hoạch được thực hiện một cách hiệu quả nhất.

3.3. Phát triển hệ thống thông tin quản lý

Phát triển hệ thống thông tin quản lý là một phần quan trọng của vai trò của kế toán quản trị trong doanh nghiệp. Các báo cáo định kỳ và báo cáo dài hạn được tạo ra từ hệ thống này không chỉ được chuyển đến các nhà quản lý ở mọi cấp bậc để hỗ trợ việc ra quyết định, mà còn để cung cấp thông tin chi tiết và kịp thời cho các biện pháp khắc phục.

Kế toán quản trị sử dụng các báo cáo này để đưa ra các quyết định quan trọng, từ việc điều chỉnh chiến lược kinh doanh đến các quyết định về quản lý tài chính. Điều này giúp tổ chức hiểu rõ hơn về hoạt động của mình và phản ứng nhanh chóng đối với các vấn đề và cơ hội mới.

3.4. Tham gia kiểm soát quá trình thực hiện kế hoạch

Chức năng kiểm tra và đánh giá của bộ phận cũng như nhân sự kế toán quản trị trong quá trình thực hiện kế hoạch là một phần quan trọng để đảm bảo rằng tổ chức hoạt động hiệu quả và đạt được mục tiêu đã đề ra. Bắt đầu từ việc thu thập thông tin về các hoạt động đã thực hiện trong kế hoạch, bao gồm dữ liệu kế toán, báo cáo tiến độ và bất kỳ thông tin nào liên quan. Sau đó phân tích những sự khác biệt giữa hoạt động thực tế và kế hoạch.

Điều này có thể bao gồm việc xác định các mục tiêu chưa đạt được, vấn đề trong quản lý tài chính hoặc bất kỳ vấn đề nào khác gây ảnh hưởng đến hiệu suất tổ chức. Dựa trên phân tích, bộ phận kế toán quản trị sẽ đề xuất các biện pháp sửa đổi để cải thiện hiệu suất và đảm bảo rằng tổ chức có thể đạt được mục tiêu đã đề ra.

3.5. Đánh giá và ra quyết sách

Việc đánh giá thông tin giúp quản lý hiểu rõ về tình hình hiện tại và tương lai của tổ chức, từ đó đưa ra các quyết định có cơ sở và thông suốt. Các quyết định có thể được đưa ra dựa trên các kết quả đánh giá, nhưng cũng phụ thuộc vào sự phán đoán của các nhà quản lý.

• Đánh giá là quá trình đo lường và đánh giá hiệu suất, kết quả và tiến độ của các hoạt động so với mục tiêu đã đề ra: Nó cung cấp thông tin cho quản lý để hiểu rõ về tình hình hiện tại của tổ chức và xác định các điểm mạnh, điểm yếu và cơ hội để cải thiện. Đánh giá thường được thực hiện thông qua việc sử dụng các chỉ số, báo cáo và phản hồi từ các bên liên quan.
• Ra quyết định là quá trình lựa chọn giữa các phương án khác nhau để đạt được mục tiêu hoặc giải quyết các vấn đề cụ thể: Quá trình ra quyết định thường bao gồm việc thu thập thông tin, phân tích tình hình, đánh giá các lựa chọn, và sau đó chọn ra phương án tốt nhất dựa trên những thông tin có sẵn và mục tiêu cụ thể của tổ chức.

Cả hai quá trình đánh giá và ra quyết định đều phải diễn ra liên tục và linh hoạt. Tình hình và điều kiện của tổ chức có thể thay đổi, do đó quản lý cần liên tục theo dõi và điều chỉnh chiến lược và quyết định của mình để đảm bảo rằng tổ chức luôn hoạt động hiệu quả và linh hoạt đối phó với môi trường kinh doanh thay đổi.

Trong việc đưa ra quyết định, thông tin đóng vai trò quan trọng như là nền tảng để xác định hướng đi chính xác. Do đó, công tác kế toán, đặc biệt là kế toán quản trị, phải đảm bảo rằng thông tin được cung cấp nhanh chóng và chính xác để hỗ trợ quản trị doanh nghiệp trong việc đưa ra các quyết định hiệu quả.

3.6. Lựa chọn và quản lý các hoạt động đầu tư

Cùng các nhà quản lý khác của công ty, kế toán quản trị giúp công ty lựa chọn và quản lý các hoạt động đầu tư. Kế toán quản trị là nhà quản lý và kiểm soát rủi ro, lên kế hoạch dự toán ngân sách, xây dựng chiến lược và hỗ trợ ban giám đốc trong việc ra quyết định tài chính. Có thể gói gọn công việc của người làm kế toán quản trị là xử lý cung cấp thông tin tài chính và hỗ trợ lãnh đạo doanh nghiệp trong việc ra quyết định tài chính quan trọng trong công ty.

4. Ưu và nhược điểm khi xây dựng hệ thống kế toán quản trị

Như đã đề cập trong phần khái niệm, Kế toán quản trị bao gồm những công việc xử lý thông tin: thu nhận, xử lý và cung cấp các thông tin kế toán nhằm phục vụ quá trình ra các quyết định quản trị trong doanh nghiệp.

4.1. Ưu điểm của công ty có nhân sự kế toán quản trị

4.1.1. Giúp ra quyết định tốt hơn

Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quyết định cho tổ chức bằng cách cung cấp thông tin cần thiết dưới dạng biểu đồ, bảng và dự báo cho nhóm quản lý. Nhờ vào các dữ liệu này, nhóm quản lý có thể tiến hành phân tích chi tiết và đưa ra các quyết định chính xác, đảm bảo rằng các hành động của họ được căn cứ vào thông tin chính xác và đáng tin cậy.

4.1.2. Tăng hiệu quả kinh doanh

Sử dụng các phương pháp khoa học, kế toán quản trị đánh giá kết quả hoạt động của doanh nghiệp và phát hiện các vấn đề và sai lệch. Bằng cách này, nó giúp xác định các điểm yếu và khuyết điểm trong hoạt động kinh doanh.

Sau đó, các biện pháp sửa chữa phù hợp được đề xuất để loại bỏ những vấn đề này và nâng cao năng suất và hiệu quả của doanh nghiệp. Các biện pháp này có thể bao gồm cải thiện quy trình làm việc, tối ưu hóa chi phí, tăng cường quản lý rủi ro và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên.

Điều này giúp doanh nghiệp hoạt động một cách hiệu quả hơn, tăng cường sức cạnh tranh và đạt được các mục tiêu kinh doanh một cách hiệu quả.

4.1.3. Đơn giản hóa Báo cáo tài chính

Kế toán quản trị thường tập trung vào việc đơn giản hóa thông tin từ các báo cáo tài chính, khiến thông tin trở nên “dễ hiểu” hơn đối với quản lý. Thay vì chỉ đơn giản là trình bày các con số và thông tin phức tạp, kế toán quản trị thường tiến hành nghiên cứu sâu vào các báo cáo tài chính và biểu thị chúng theo cách đơn giản hóa.

Điều này giúp những người quản lý không chuyên về kế toán hiểu được tình hình tài chính của tổ chức một cách dễ dàng hơn và nhanh chóng hơn.

4.1.4. Tăng khả năng sinh lời

Thông qua việc sử dụng ngân sách vốn và thiết lập các biện pháp kiểm soát ngân sách, kế toán quản trị giúp các công ty có thể cắt giảm chi phí bổ sung liên quan đến các hoạt động kinh doanh. Bao gồm việc tối ưu hóa chi phí sản xuất, quản lý chi phí vận hành và kiểm soát chi phí quảng cáo và tiếp thị.

Bằng cách này, kế toán quản trị không chỉ giúp cải thiện hiệu suất hoạt động mà còn tăng cường khả năng cạnh tranh và lợi nhuận cho doanh nghiệp.

4.1.5. Tạo động lực cho nhân viên

Kế toán quản trị đóng vai trò quan trọng trong việc tạo động lực cho người lao động thông qua việc chuẩn bị và trình bày các báo cáo định kỳ về hoạt động của doanh nghiệp cho đội ngũ quản lý. Các báo cáo này thường bao gồm thông tin về hiệu suất làm việc của nhân viên và các chỉ số liên quan đến sản xuất, doanh số bán hàng hoặc lợi nhuận.

Nhờ đó, kế toán quản trị giúp các nhà quản lý dễ dàng đánh giá hiệu suất của nhân viên và đưa ra quyết định về việc thăng chức, tăng lương hoặc hạ cấp vị trí làm việc của họ cho phù hợp. Tất cả tạo điều kiện cho sự công bằng và minh bạch trong quá trình quản lý nhân sự, đồng thời khuyến khích sự nỗ lực và đóng góp tích cực từ phía nhân viên, giúp cải thiện năng suất và hiệu quả làm việc của tổ chức.

4.1.6. Minh bạch chi phí

Bằng cách giám sát và phân tích các dòng tiền vào và ra của hoạt động kinh doanh, kế toán quản trị đảm bảo rằng tất cả các chi phí được ghi nhận và báo cáo một cách chính xác và minh bạch.

Kế toán quản trị thường phối hợp chặt chẽ với bộ phận IT để đảm bảo rằng các hệ thống và quy trình kế toán được thiết lập và hoạt động một cách hiệu quả. Bằng cách này, họ đảm bảo rằng tất cả các chi phí được ghi nhận và theo dõi trong hệ thống kế toán và đồng thời đảm bảo rằng các hoạt động chi phí đều nằm trong ngân sách được xác định trước.

Tính minh bạch của chi phí không chỉ giúp tổ chức quản lý tài chính một cách hiệu quả mà còn tạo ra môi trường làm việc lành mạnh, củng cố niềm tin từ phía cả nhân viên và các bên liên quan khác.

4.1.7. Độ tin cậy

Thông tin mà kế toán quản trị cung cấp là đáng tin cậy và chính xác vì nó dựa trên việc sử dụng các công cụ khoa học thích hợp cho mục đích phân tích và các phương pháp, kỹ thuật đúng đắn. Tính trung thực của thông tin là cực kỳ quan trọng đối với các nhà quản lý, vì nó cho phép họ đưa ra các quyết định dựa trên căn cứ rõ ràng và chính xác. Nhờ vào thông tin này, họ có thể quản lý hiệu quả các hoạt động kinh doanh, dự đoán và phản ứng với các thay đổi trong môi trường kinh doanh một cách nhanh chóng và linh hoạt.

4.2. Một số hạn chế cần lưu ý!

Mặc dù bộ phận cũng như nhân sự kế toán quản trị mang lại nhiều ưu điểm như đã nêu, nhưng cũng có những điều cần cân nhắc:

4.2.1. Chi phí cao

Duy trì một bộ phận kế toán quản trị đòi hỏi chi phí đầu tư không nhỏ cho công ty, bao gồm cả lương và trang thiết bị văn phòng, cũng như các phần mềm và công nghệ phục vụ cho công việc. Điều này thường là không khả thi đối với các tổ chức kinh doanh nhỏ hoặc doanh nghiệp mới thành lập với nguồn lực hạn chế.

Tuy nhiên, có một số giải pháp mà các tổ chức nhỏ có thể xem xét để tận dụng lợi ích của kế toán quản trị mà không phải chịu chi phí lớn. Một trong số đó là sử dụng các dịch vụ kế toán hoặc tư vấn tài chính có thể cung cấp dịch vụ kế toán quản trị theo hình thức ấn định hoặc tạm thời. Các công nghệ hiện đại cũng cung cấp các giải pháp phần mềm kế toán quản trị dựa trên đám mây có thể được sử dụng với mức phí linh hoạt hoặc chi phí thấp hơn.

Ngoài ra, các tổ chức nhỏ cũng có thể tận dụng nguồn lực nội bộ bằng cách đào tạo và phát triển nhân viên hiện tại để trở thành người chịu trách nhiệm về kế toán quản trị.

4.2.2. Sự phụ thuộc

Kế toán quản trị phụ thuộc vào thông tin từ cả kế toán tài chính và kế toán chi phí để thực hiện các phân tích và báo cáo khác nhau. Tính chính xác và đáng tin cậy của thông tin từ kế toán quản trị phụ thuộc lớn mạnh vào tính chính xác của hồ sơ do kế toán chi phí và kế toán tài chính cung cấp.

Nếu thông tin được ghi nhận và báo cáo từ các hệ thống kế toán này không chính xác thì thông tin kế toán quản trị dựa trên chúng cũng sẽ không đáng tin cậy.

4.2.3. Mang tính chất chủ quan, cá nhân

Lĩnh vực kế toán quản trị có thể chịu sự thiên vị và định kiến cá nhâncủa ban lãnh đạo, ảnh hưởng đến hiệu quả của quá trình quản lý và ra quyết định của tổ chức. Hiệu quả của kế toán quản trị phụ thuộc vào khả năng của các cá nhân trong ban lãnh đạo hiểu và giải thích thông tin kế toán quản trị một cách chính xác, minh bạch. Nếu họ không có khả năng này, có thể dẫn đến sự hiểu lầm và quyết định không chính xác.

Để giảm thiểu điều này cần có các quy trình và hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ, khuyến khích sự đa dạng quan điểm trong việc trình bày thông tin kế toán quản trị.

4.2.4. Tính không chắc chắn

Kế toán quản trị liên quan chặt chẽ đến việc dự đoán và lập kế hoạch cho tương lai của tổ chức bằng cách cung cấp dữ liệu và thông tin phân tích. Tuy nhiên, việc dự báo và quản lý tương lai luôn đối mặt với mức độ không chắc chắn, chứa đựng những rủi ro, đặc biệt là trong thị trường và môi trường kinh doanh luôn biến động và thay đổi.

Việc tiến triển nhanh chóng trong công nghệ có thể làm thay đổi cách thức hoạt động của doanh nghiệp và tạo ra những cơ hội và thách thức mới mà kế toán quản trị cần phải đối mặt. Sự thay đổi trong chiến lược hoặc hướng phát triển của tổ chức cũng có thể ảnh hưởng đến dự báo và kế hoạch của kế toán quản trị. Dù tương lai có không chắc chắn, việc sử dụng kế toán quản trị vẫn cung cấp một khung làm việc để đánh giá và dự đoán các kịch bản khả thi, từ đó giúp tổ chức chuẩn bị và ứng phó với sự biến động và rủi ro trong tương lai một cách linh hoạt và hiệu quả hơn.

4.2.5. Cung cấp dữ liệu

Kế toán quản trị không chỉ cung cấp dữ liệu cho ban quản lý mà còn giúp ban quản trị trong quá trình phân tích và đưa ra quyết định. Tuy nhiên, nó không cung cấp bất kỳ kế hoạch hành động cụ thể nào. Thay vào đó, vai trò chính của kế toán quản trị là cung cấp các dữ liệu cần thiết để quản lý có thể đánh giá và đưa ra các quyết định dựa trên thông tin đó.

Kế toán quản trị không thể thay thế vai trò của quản lý trong việc lập kế hoạch, đưa ra quyết định và thực hiện chiến lược kinh doanh. Thay vào đó, nó là một công cụ hữu ích giúp quản lý hiểu rõ hơn về tình hình tài chính và hiệu suất hoạt động của tổ chức.

5. Các yêu cầu và công việc của một nhà Kế toán quản trị

5.1. Công việc của một nhà Kế toán quản trị

• Theo dõi, kiểm soát tình hình tài chính của doanh nghiệp để tối ưu cho phí vốn.
• Quản lý, kiểm soát rủi ro có thể xảy ra cho doanh nghiệp đồng thời xây dựng các chiến lược và dự toán.
• Dựa vào thông tin đã tập hợp và phân tích, kế toán quản trị có thể đưa ra lời khuyên để doanh nghiệp quản lý đầu tư hiệu quả hoặc cung cấp thông tin để lãnh đạo đưa ra quyết định tài chính sáng suốt.

5.2. Yêu cầu đối với Kế toán quản trị

5.2.1. Yêu cầu về kỹ năng Kế toán quản trị

• Kỹ năng chuyên môn như khả năng phân tích báo cáo tài chính; quản trị chi phí, ngân sách; quản lý rủi ro, dòng tiền; kiểm soát nội bộ…
• Kỹ năng mềm để đàm phán và thương lượng, kỹ năng về giao tiếp, thuyết trình và làm việc nhóm để hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động hiệu quả.
• Kỹ năng kinh doanh giúp kế toán quản trị nhạy bén với thị trường, có thể phân tích, đánh giá môi trường và tác động đối với doanh nghiệp.
• Kỹ năng lãnh đạo để dẫn dắt nhóm hoạt động đạt được mục tiêu mong muốn.

5.2.2. Yêu cầu về học vấn 

Để trở thành nhà kế toán quản trị, bạn cần có kiến thức cơ bản về kế toán và điều kiện tiên quyết là một tấm bằng Đại học/Cao đẳng trong lĩnh vực Kế – Kiểm – Tài chính cùng một tư duy nhạy bén sẽ là khởi đầu để bạn phát triển trong nghề.

Để có cơ hội nghề nghiệp rộng mở cùng thu nhập hấp dẫn, ngoài việc nâng cao kiến thức và trau dồi kỹ năng cần thiết cho công việc, sở hữu một chứng chỉ mang tầm cỡ quốc tế là điều kiện “must have” nếu bạn muốn đầu quân vào những doanh nghiệp hàng đầu thế giới.

6. Kế toán quản trị và những cơ hội thăng tiến

Lĩnh vực kế toán quản trị mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp cực kỳ hấp dẫn với những vị trí quản lý cấp cao trong doanh nghiệp:

• Kế toán trưởng: Vai trò chính của Kế toán trưởng là quản lý toàn bộ hệ thống kế toán và báo cáo tài chính của công ty. Họ phụ trách việc chuẩn bị báo cáo tài chính, phân tích dữ liệu kinh doanh, quản lý ngân sách và rủi ro tài chính, đồng thời cung cấp các chiến lược và gợi ý để tối ưu hóa hiệu suất hoạt động tài chính của công ty.
• Quản lý chi phí: Công việc của một chuyên viên Quản lý chi phí là phân tích và quản lý chi phí của công ty để đảm bảo rằng các nguồn lực được sử dụng một cách hiệu quả và hiệu suất. Họ thường tập trung vào việc giảm thiểu lãng phí và tăng cường lợi nhuận thông qua việc phân tích chi phí sản phẩm hoặc dịch vụ, quản lý nguồn lực và phát triển chiến lược giá cả.
• Kế toán quản trị dự án: Trong các dự án lớn, Kế toán quản trị dự án giúp theo dõi và quản lý các chi phí liên quan đến dự án. Công việc của họ bao gồm xác định, thu thập và báo cáo chi phí dự án, phân tích hiệu suất tài chính của dự án và đảm bảo tuân thủ các quy định và nguyên tắc kế toán.
• Giám đốc tài chính: CFO là người đứng đầu bộ phận tài chính của công ty và chịu trách nhiệm về toàn bộ chiến lược tài chính của công ty. Vai trò của họ bao gồm quản lý tài chính, thu thập và báo cáo tài chính, phân tích chiến lược đầu tư và hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc ra quyết định chiến lược và kế hoạch kinh doanh.

Để vươn tới những vị trí cao trong kế toán quản trị, mỗi người sẽ trải qua một hành trình phát triển trong khoảng thời gian từ 5 đến 10 năm. Tuy nhiên, quá trình này có thể thay đổi đáng kể tùy thuộc vào kinh nghiệm, thành tựu và chuyên môn mà mỗi cá nhân có được. Một trong những cách để rút ngắn quá trình này cũng như trang bị cho bản thân thêm những kỹ năng hữu ích đó là tham gia các chương trình đào tạo và sở hữu những chứng chỉ nghề nghiệp danh giá như chứng chỉ CMA (Certified Management Accountant) – “chuẩn mực” mới cho mọi nhân sự Kế toán quản trị toàn cầu!

7. Mức lương của nhân sự kế toán quản trị hiện nay là bao nhiêu?

Dựa trên dữ liệu khảo sát lương được thu thập trực tiếp từ người sử dụng lao động và người lao động ẩn danh tại Việt Nam, Salary Expert đã ước tính mức lương trung bình dành cho nhân sự Kế toán quản trị ở Việt Nam hiện nay khoảng 456 triệu VND/năm. Nhân viên Kế toán quản trị cấp với 1 – 3 năm kinh nghiệm có mức lương trung bình 329 triệu VND/năm, Kế toán quản trị cấp cao (trên 8 năm kinh nghiệm) có mức lương trung bình là 572 triệu VND/năm.

Hay như từ trang tuyển dụng trực tuyến Erieri cũng ghi nhận mức lương dành cho vị trí Kế toán quản trị ở mức457,186,537đ/năm.

Lưu ý:Thông tin về mức lương của Kế toán quản trị chỉ là ước tính và có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí công việc, khu vực làm việc, quy mô công ty và kinh nghiệm của ứng viên.

8. Xu hướng phát triển của kế toán quản trị 

8.1. Thay đổi để thích nghi với thị trường đầy biến động

Trong môi trường kinh doanh đang thay đổi nhanh chóng và đầy biến động, vai trò của kế toán quản trị ngày càng trở nên quan trọng hơn trong việc thích ứng và phản ứng với những thay đổi này.

Môi trường kinh doanh ngày nay đang trở nên ngày càng phức tạp, do đó, kế toán quản trị cần phải linh hoạt và đáp ứng nhanh chóng với các yếu tố như biến động thị trường, thay đổi về quy định pháp lý và các yếu tố khác trong môi trường kinh doanh. Đồng thời, sự phát triển và tiến bộ của công nghệ cũng đang làm thay đổi cách thức tổ chức thực hiện các hoạt động kinh doanh và kế toán quản trị cần phải điều chỉnh để sử dụng công nghệ hiệu quả và đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao từ phía quản lý.

Trong tương lai, kế toán quản trị có thể tập trung vào việc định hướng chiến lược hơn và tạo ra giá trị cho tổ chức, thay vì chỉ tập trung vào việc báo cáo tài chính. Điều này có thể bao gồm việc sử dụng các công cụ và phương pháp phân tích dữ liệu tiên tiến để đưa ra thông tin chiến lược và dự báo, từ đó hỗ trợ quản lý trong việc đưa ra các quyết định chiến lược.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong kế toán quản trị là tất yếu. Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn (big data) sẽ giúp nhân sự kế toán quản trị nắm bắt thông tin và hiểu rõ hơn về hoạt động kinh doanh của tổ chức.

8.2. Ứng dụng phần mềm trong kế toán quản trị

Sự phát triển của các phần mềm kế toán, ứng dụng tài chính và hệ thống quản lý doanh nghiệp (ERP, CRM) đã mang lại nhiều lợi ích đối với ngành kế toán và tài chính. Công nghệ đã giúp tự động hóa và tối ưu hóa các quy trình kế toán truyền thống, giúp tiết kiệm thời gian và tăng cường độ chính xác trong công việc. Nhờ vào các phần mềm và ứng dụng này, người làm kế toán và tài chính không còn phải dành nhiều thời gian cho việc xử lý và nhập liệu thủ công như trước. Thay vào đó, họ có thể tập trung vào công việc phân tích, dự báo, lập kế hoạch và đưa ra các quyết định chiến lược.

Cụ thể, với vai trò của kế toán quản trị, nhân viên sẽ dành nhiều thời gian hơn cho việc phân tích các dữ liệu tài chính, dự toán, dự báo, lập ngân sách hoặc đưa ra các thông tin hỗ trợ, tham mưu cho ban lãnh đạo doanh nghiệp về lĩnh vực chuyên môn. Thay vì chỉ là người thu thập và báo cáo dữ liệu, họ sẽ trở thành những người cung cấp thông tin chiến lược và hỗ trợ quản lý trong việc ra quyết định.

Do đó, xu hướng mới đang hình thành khi nghề kế toán trở nên thiên nhiều đến quản trị thông tin tài chính. Điều này đòi hỏi những kỹ năng phân tích, đánh giá và lập kế hoạch được tăng cường trong ngành kế toán và tài chính, nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường và đóng góp vào sự phát triển của doanh nghiệp.

9. Kế toán quản trị ở Việt Nam hiện nay

Trong bối cảnh phát triển của xã hội, lĩnh vực kế toán quản trị ở Việt Nam cũng đang dần chuyển hóa để thích nghi với xu hướng đó. Một xu hướng phát triển của kế toán quản trị là sử dụng ngày càng phổ biến các công nghệ thông minh như các ứng dụng phần mềm tích hợp công nghệ điện toán đám mây, big data… nhằm thay thế cho các phương pháp xử lý truyền thống.

9.1. Thay đổi thói quen với các phần mềm

Sự phát triển của các phần mềm kế toán đã mang lại nhiều cải tiến đáng kể. Công việc kế toán, từ việc sử dụng Excel như một công cụ cơ bản trước đây, đã trải qua sự cải tiến đáng kể với sự xuất hiện của nhiều phần mềm kế toán chuyên dụng. Điều này làm cho mọi hoạt động ghi chép và tính toán trở nên nhanh chóng và chính xác hơn. Các nền tảng phần mềm này cung cấp một loạt các tính năng mà các chuyên gia kế toán đánh giá cao, bao gồm việc tối ưu hóa các quy trình và giảm thiểu các tác vụ thủ công. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian trong việc xử lý các chứng từ sổ sách mà còn đảm bảo tính chính xác cao hơn trong quá trình làm việc.

Một ví dụ rõ ràng cho sự tiến bộ trong Cuộc Cách Mạng Công Nghiệp 4.0 là phần mềm kế toán trực tuyến, nổi bật như một trong những ứng dụng xuất sắc nhất. Được xem là một sự kết hợp hoàn hảo giữa công nghệ thông tin, lập trình website và hệ thống nghiệp vụ tài chính – kế toán – quản trị.

9.2. Công nghệ AI và những bước tiến trong công tác kế toán quản trị

Trước đây tại Việt Nam, công việc kế toán thường phải thực hiện thủ công, dựa vào sự cẩn thận và tỉ mỉ của kế toán viên với hàng loạt sổ sách và bảng biểu theo các tiêu chuẩn cụ thể. Thay vì phải dành hàng giờ để thực hiện các nhiệm vụ thủ công này, kế toán viên có thể sử dụng dữ liệu và công cụ phân tích do AI cung cấp để đưa ra các quyết định mang tính chiến lược và hợp lý. Điều này giúp tăng cường hiệu suất và chính xác trong quản lý và phân tích thông tin kế toán, đồng thời giảm thiểu thời gian và công sức mà nhân viên phải bỏ ra.

Một trong những ứng dụng đáng chú ý của Trí tuệ nhân tạo (AI) trong lĩnh vực kế toán là máy học (Machine Learning). Máy học có khả năng tự động mã hóa các bút toán, thậm chí có thể phân tích các hợp đồng. Lĩnh vực tự động hóa mới này cung cấp một phương tiện hữu ích để hỗ trợ việc ra quyết định, ví dụ như thông qua máy học có thể phát hiện các giao dịch bất thường trong quá trình ghi nhận nghiệp vụ kinh tế phát sinh. Nó cũng có thể hỗ trợ kế toán viên truy cập dữ liệu phi cấu trúc, trở thành một trợ lý ảo quan trọng cho công việc của kế toán, kiểm toán và các nhiệm vụ khác như giao dịch và thuế, để xác định những lĩnh vực có nguy cơ hoặc cần phân tích thêm. Điều này là do máy học có khả năng tự ghi nhận bối cảnh, từ đó giúp nâng cao khả năng phân tích thông minh.

9.3. Quy trình kế toán quản trị được tự động hóa

Thay vì phải thực hiện rất nhiều công đoạn bằng tay như trước đây, công nghệ giờ đây đã giúp đơn giản hóa các quy trình phức tạp này. Kế toán viên có thể tập trung vào các nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự tập trung và sự tỉ mỉ. Các công việc khác có thể được thực hiện tự động bởi các công cụ phần mềm. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu suất làm việc mà còn giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa thời gian làm việc của nhân viên kế toán.

Ví dụ, ở các doanh nghiệp vừa và lớn tại Việt Nam trước đây, việc lập hóa đơn đầu vào hàng tháng có thể lên tới hàng trăm hoặc thậm chí hàng ngàn chứng từ. Mỗi quy trình xử lý một hóa đơn đầu vào mất trung bình 3 phút, với nhiều bước như kiểm tra thông tin với Tổng cục Thuế, nhập liệu vào bảng kê Excel, đồng bộ dữ liệu với các phần mềm kế toán và sắp xếp chứng từ theo quy chuẩn của doanh nghiệp. Các nhân viên kế toán thường phải dành nhiều thời gian và năng lượng cho các tác vụ này bằng cách thủ công, gặp phải rủi ro sai sót và gây mệt mỏi trong những thời điểm cao điểm.

Tuy nhiên, hiện nay các phần mềm hiện đại có thể tích hợp với hệ thống kế toán và ngân hàng của doanh nghiệp. Điều này khiến cho các phương pháp lập hóa đơn truyền thống trở nên lạc hậu. Việc tạo hóa đơn trở nên dễ dàng chỉ với vài cú nhấp chuột.

10. Có nên theo đuổi chứng chỉ kế toán quản trị

Chứng chỉ kế toán quản trị không chỉ cung cấp các kiến thức chuyên môn mà còn là minh chứng vô cùng vững chắc về mặt kiến thức giúp nhân sự trong lĩnh vực kế toán – tài chính có thể thăng tiến sâu hơn đến các vị trí như Finance Manager, Giám đốc tài chính (CFO). Với hệ thống 12 môn học xoay quanh các chủ đề về hoạch định tài chính, quản trị hoạt động, phân tích và quản trị chiến lược, học viên sau khi hoàn thành khóa học CMA Hoa Kỳ sẽ trở thành những chuyên gia trong việc lý giải và phân tích thay vì chỉ đọc hiểu các con số tài chính.

Nếu đang mong muốn theo đuổi các vị trí tài chính chiến lược trong các doanh nghiệp thì đây là chứng chỉ mà bạn không nên bỏ lỡ. Bạn có thể tải miễn phí CMA Handbook – Cẩm nang đầy đủ thông tin cập nhật nhất về chứng chỉ CMA Hoa Kỳ tại link: https://sapp.edu.vn/tai-lieu/cma-handbook-2024/.

Trên đây là những thông tin tổng quan về kế toán quản trị, nhiệm vụ của kế toán quản trị trong doanh nghiệp cũng như xu thế phát triển của ngành trong thời đại mới. Hy vọng bạn đã có thêm cho mình những góc nhìn đầy đủ hơn cũng như đưa ra được định hướng phát triển phù hợp với bản thân và doanh nghiệp. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết mới nhất từ SAPP Academy để cập nhật nhiều hơn nữa những kiến thức hữu ích nhé.